1941125504

liczby uczniów w stosunku do 92,7% w roku szkolnym 1961/61. Zapoczątkowany i konsekwentnie realizowany proces rekonstrukcji sieci szkolnej i organizacji szkół podstawowych w powiecie mińskomazowieckim nie został wówczas zakończony. Był on bardzo złożony, a jego pozytywne dalsze rozwiązywanie zależne było między innymi od inicjatywy i odpowiedniego programu organizatorów szkolnictwa w kraju. Należy jednak podkreślić fakt, że praca wśród społeczeństwa powiatu musiała w efekcie prowadzić do rezygnacji z ambicji środowiskowych do posiadania “własnej szkółki", na rzecz dobrze pojętej troski o przygotowanie uczniów w szkole wysokozorganizowanej.

Budownictwo szkolne i baza materialna szkół są nieodłącznym elementem w planowaniu sieci szkolnej i organizacji szkół podstawowych. Utworzenie ośmioklasowych szkół podstawowych uzależnione było przede wszystkim od dostarczenia odpowiednich pomieszczeń do nauki. Na pierwszy plan wysuwają się tu izby lekcyjne obok pracowni i innych pomieszczeń.

Profesor Mieczysław Pęcherski wypowiadając się na temat "Warunków materialnych reformy szkoły podstawowej’ stwierdził: ‘Zadaniem o wiele trudniejszym niż zapewnienie nauczycieli dla potrzeb reformy szkolnej było zabezpieczenie bazy materialnej, koniecznej, jeśli reforma miała stać się pełną reformą procesu nauczania i wychowania, jego udoskonalenie i modernizacja zgodnie z wymogami nowoczesnej pedagogiki. Ten element przygotowania reformy wymagał znacznie większych nakładów finansowych i tempa budownictwa szkolnego, niż to miało miejsce w dziesięcioleciu poprzedzającym reformę".⁵

W 1960 roku na terenie powiatu mińskiego było 88 budynków szkolnych - z tego tylko 28 odpowiadało warunkom pracy szkoły (5 wybudowanych przed 1939 rokiem i 23 po 1945 roku). Reszta, tj. 60 szkół mieściło się w budynkach drewnianych własnych i wynajętych. W tej grupie znajdowało się 8 baraków oraz 5 budynków - pałaców po właścicielach ziemskich.

Z powyższego wynika, że sytuacja lokalowa szkolnictwa podstawowego w powiecie Mińsk Mazowiecki była niekorzystna i wymagała w obliczu reformy szybkiej poprawy.

Władze powiatowe administracyjne i oświatowe, zdając sobie sprawę z rozmiarów potrzeb, przyjęły dynamiczny plan budownictwa szkolnego. Potrzebom tego budownictwa towarzyszyło bardzo duże zainteresowanie społeczeństwa oraz konkretna pomoc wyrażająca się w gromadzeniu środków finansowych na koncie Powiatowego Społecznego Komitetu Budowy Szkół w Mińsku Mazowieckim. Komitet ten działał od 1 stycznia 1960 roku do 31 grudnia 1972 r. W tym okresie na końcie tym zgromadzono 40.353 tys. zł., wykonując plan zbiórki w 114,7%. Wpłaty od młodzieży szkolnej wyniosły 3.050.417 zł.⁶

Z zebranej kwoty na budowę 7 szkół "Pomników 1000-lecia" wykorzystano ponad 19 milionów złotych. Pozostałą sumę w wysokości ponad 20 milionów złotych wykorzystano na rozbudowę, remonty kapitalne budynków szkolnych i budownictwo mieszkaniowe dla nauczycieli.

W analizowanym okresie wzrosły także kwoty na inwestycje szkolne znajdujące się w budżecie powiatowym oświaty. Wyrazem tego było wybudowanie w latach 1960-1970 z budżetu państwa 23 szkół, których koszt wyniósł 68.620 tys. złotych.⁷ Systematyczne oddawanie do użytku nowych budynków szkolnych pozwalało na eliminowanie iżb wynajętych, likwidację baraków, a także na poprawę stanu pracowni w szkołach 8-klasowych. Pewnym niedociągnięciem w realizacji inwestycji szkolnych tego okresu było rozdrobnienie nakładów finansowych na małe obiekty szkolne z pominięciem większych szkół znajdujących się w trudnych warunkach lokalowych. Przykładem tego było nieuwzględnienie koniecznej budowy nowego budynku dla ośmioklasowej szkoły Podstawowej w Pustelniku. Szkoła ta mieściła się wówczas w bardzo zniszczonym baraku i drugim budynku drewnianym, posiadała tylko 8 izb lekcyjnych bez dodatkowych pomieszczeń i uczyło się w niej około 400 uczniów.

Z bazą lokalową szkół wiążą się inne sprawy, takie jak remonty kapitalne i bieżące oraz modernizacja pomieszczeń szkolnych. Zwiększająca się w latach 1961-1970 ilość budynków

M Pęcherski "Szkoła ogólnokształcąca w Polsce ludowej". PAN. W-wa. 1970. sir. 169 6,7_^

Dane statystyczne Wydziału Oświaty i Kultury w Mińsku Mazowieckim

ZESZYT 4

1997/98

259