194
MATERIAŁY
zwykle opisywali przekaz (wzrost o ok. 14%). Większe niż w poprzednim okresie było też zaciekawienie otoczeniem przekazywania informacji (wzrost o ok. 4%). Wśród autorów WMU-Ż nieznacznie wzrosła popularność mediów elektronicznych, radia i telewizji, czego zwiastun można dostrzec w wynikach analizy dotyczącej 1985 roku (blisko 48%). Nie wpłynęło to jednak na zmniejszenie liczby publikacji o mediach drukowanych — współwystępowanie w publikacjach obu rodzajów mediów (drukowanych i elektronicznych) świadczy o zainteresowaniu mediami w ogóle, bez wyszczególniania konkretnych redakcji. Zwiększyła się liczba opracowań charakterystycznych dla nurtu empiry-czno-funkcjonalnego (o ok. 7%) i związane z tym częstsze stosowanie metod empirycznych — blisko dwukrotny wzrost od 1985 roku, należy jednak pamiętać, że do 1989 roku znaczenie spekulacji jako metody badań naukowych było ogromne. Cały czas w tym okresie spada popularność nurtu ekonomii politycznej, wciąż jednak dominującego w rozważaniach naukowych na łamach Wiestnika (mimo spadku o ok. 19%). Typowym opracowaniem z tych lat jest przykład polepszania warsztatu przyszłych dziennikarzy w tekście W. W. Szachigżanjana lub publikacja o specyficznej sytuacji stacji radiowo-telewizyjnych18.
W okresie 1990-1994 po raz pierwszy przestał być najważniejszy kontekst polityczny (spadek o 22%) i ideologiczny (spadek o 35%). Największą zaś uwagę naukowców przykuwały kwestie społeczne, choć odsetek tekstów zakwalifikowanych do tej kategorii nie zmienił się zbytnio (miało już tak pozostać przez resztę analizowanego materiału). Zwiększył się natomiast udział tekstów o kontekście prawnym i ekonomicznym (wzrost o ok. 11% i 22%). Chociaż wciąż duże (48%) zainteresowanie kanałem nie zmieniło się w porównaniu z latami 1986-1989, to mniej było publikacji o przekazywanych treściach (spadek o ok. 20%). Tradycyjnie już najwięcej publikacji traktowało o prasie codziennej i magazynach (ponad 90%), ponad połowę mniej o radiu (ok. 37%) i telewizji (ok. 35%). Bardzo zmalała popularność doktryny ekonomii politycznej (o 38%), wzrosła natomiast krytycznej (o ok. 10%) i, w końcówce omawianego okresu, empiryczno-funkcjonalnej (wzrost o ok. 13%). Ustabilizowała się liczba tekstów, w których stosowano liczbowe metody badawcze (około połowy publikacji). Za typowe publikacje w latach 1990-1994 uchodzić może opisanie roli i funkcji fotografii lub też tekst o ekonomii pra
19
sy
Ostatnie trzy lata to już zdecydowana dominacja kontekstu społecznego — wciąż około 56%. Więcej niż w dwóch pierwszych okresach było publikacji o kontekście prawnym (o ok. 16%) i ekonomicznym (o ok. 19%). Także o otoczeniu komunikowania pisano w latach 1995-1997 częściej niż w poprzednich okresach (wzrost o ok. 24%). Podobne zainteresowanie, co w latach poprze-
18 w. W. Szachigżanjan: Dniewnik Nabludienij kak sposob powyszenija proficssyonalnych kaczestw buduszczich żurnalisiow. WMU-Ż 1989, nr 2, s. 12-17. S. S. E r i c j a n: Obiediniennyjc ricdakcyi ticlewidienija i radiowicszczanija: opyl i problemy. WMU-Ż 1987, nr 3, s. 13-21.
19 N. A. Kozaczenko: Fotografija kak sriedstwo poznania diejatielnosti. WMU-Ż 1990, nr 4, s. 12-19. W. E. S l a ż k i n: Gazietnuju ckonomiku — na chazjadcenuju osnowy. WMU-Ż 1990, nr l, s. 37-44.