2091576502

Ni 1

INŻYNIER KOLEJOWY

17

Zakłady przeładunkowe w Gdańsku.

Inż. A. P.

Wobec znaczenia, jakie posiada dla naszego wywozu port Gdański, oraz trudności, spotykanych w nim przez naszych kupców i przemysłowców, co z kolei tamuje rozwój przewozów kolejowych,—uważamy za pożyteczne podać szereg wiadomości wziętych z natury o stanie środków przeładunkowych portu Gdańskiego.

Na początek zajmiemy się zakładami Alidag, które są najnowszym przejawem przedsiębiorstwa 1 techniki przeładunkowej w tym porcie.

Zakłady przeładunkowe firmy Alidag powstały kosztem Holenderskiego Towarzystwa De Nederlandsche Handels-asso-ciatie, rezydującego w Roterdamie, i wszystkie akcje należą do niego. Firma Alidag jest samodzielnem przedsiębiorstwem akcyjnem, z siedzibą zarządu w Gdańsku. Nie jest to więc ekspozytura przedsiębiorczości i pieniędzy niemieckich. Za-

Bramy hali są rozsuwane, a otwory, przez które wychodzą z hali żórawie, zamykane są przez klapy za pomocą wind.

Na magazynowanie towarów wewnątrz hali, obok dwóch torów, które ją przecinają wpoprzek, przeznaczono 6000 m², na których można umieścić 20 do 25 tysięcy tonn ładunków na wysokość do 5 m. Dwa inne tory, z liczby czterech wspomnianych wyżej, położone są wzdłuż rampy i brzegu.

Wzdłuż całej linji brzegowej, na długości 210 metrów, biegną po dwóch szynach dwa równoległe dźwigi bramiaste o rozpiętości 31 metrów; na każdym z nich uruchomiony jest •kran 5 tonnowy z wysięgiem 16 metrów. Jedna z szyn położona jest w pobliżu frontu hali, druga na ścianie zbudowanej w wodzie w pewnem oddaleniu od brzegu, żeby uniknąć pogłębiania dna. Oba te dźwigi bramiaste służą do przeładunku

kłady zostały uruchomione w kwietniu 1925 roku. Mieszczą się w środku miasta, na południowym brzegu Kalserhafen’u i obejmują halę składową wielkich rozmiarów, rozległe urządzenia żórawi i bocznic kolejowych.

Całe terytorjum przedsiębiorstwa wynosi^ 30.000 m², a długość frontu brzegowego 250 m. Głębokość zaś Kalser-hafenu na odległości od stałego brzegu, na której zbudowany został pomost, w celu uniknięcia pogłębiania dna — jest wystarczająca dla największych statków morskich.

Bocznica kolejowa od pobliskiego dworca towarowego Kaiserhafen, długości 1,5 kilometra, rozdziela się na placu przeładunkowym na cztery tory, z których dwa idą wzdłuż wybrzeża, a dwa dalej od niego środkiem terytorjum. Taki układ torów zapewnia wszelkim ładunkom, przychodzącym, lub wychodzącym po torach kolejowych, obsługiwanie żórawiami. W ten sposób zakłady sprowadziły do minimum zależność swoja od ,robocizny ręcznej.

Hala składowa 100 m. długości i 66 m. szerokości dzieli się na trzy części pionowo do brzegu i każda część jest zaopatrzona w ruchomy żóraw elektryczny. Pomosty, po których biegną żórawie, są na wysokości 8,5 m. nad podłogą i ciągną się poza halę w stronę brzegu nad rampą o- szerokości 8 m. Rozpiętość żórawi wynosi 20 metrów.** Nośność każdego żó-rawia wynosi 3 tonny. Przebieg żórawia wzdłuż całego pomostu trwa niespełna 1 minutę.

z okrętów do hali i z okrętów na plac otwarty, położony wzdłuż brzegu obok hali — oraz odwrotnie.

Ściana, na której położona jest szyna oddalona od brzegu, zabezpieczona jest od statków za pomocą pali sosnowych. Między tą ścianą i brzegiem wytworzyło się schronisko dla tratew I łodzi. Za pomocą wysunięcia dźwigów nad wodę ominięto znacznych robót pogłębiania dna, co było możliwe, ponieważ szerokość przystani Kaiserhafen’u jest w tern miejscu znaczna.

Oprócz tych dwóch dźwigów, w tym samym kierunku równoległym do brzegu, biegnie trzeci dźwig bramiasty, o rozpiętości 70 m. także po dwóch szynach, lecz na długości drogi tylko 150 metrów, bowiem dźwig ten obsługuje tylko wolny plac, dochodząc do bocznej podłużnej ściany hali. Na tym dźwigu biegnie kran, również jak na dwóch poprzednich 5 tonnowy.

Każdy mniejszy dźwig bramiasty może być ustawiony na przedłużeniu tego dużego dźwigu, i z nim sprzęgnięty, tworząc w ten sposób jeden ciągły dźwig od statku w stronę przeciwległego końca placu na długości około 117 metrów, ponieważ trzeba liczyć długość dźwigów i wysięg kranu (31+70+ 16= 117).

Tym sposobem cała powierzchnia placu jest obsłużona przez krany.

Uruchomienie wszystkich dźwigów i kranów oraz sprzę-