2121402297

1.1.2. Metody oceny skrawalności

A.    Ocena trwałości ostrza

Podstawowym wskaźnikiem skrawalności badanego materiału jest trwałość ostrza. Procedury badania trwałości noży tokarskich z ostrzami ze stali szybkotnącej, wąglików spiekanych i materiałów ceramicznych są przedmiotem normy międzynarodowej PN - ISO 3685. Podane w tej normie zalecenia dotyczą tylko badań zużycia o charakterze głównie ciernym (starciu). Norma ta ustala wymagania dotyczące stosowanych próbek, narządzi skrawających (materiał ostrza, sposób mocowania płytek, geometria ostrza), parametrów teclinologicznych skrawania, cieczy chłodząco-smarującej, oceny zużycia i trwałości narządzi, procedury badań, rejestracji, opracowania i prezentacji wyników. Do badań skrawalności zalecane jest stosowanie materiałów obrabianych: stali 45 (180 -200 HB) lub żeliwa Z! 250 (200 - 220 HB).

Trwałość ostrza zależy od wielu czynników, takich jak: właściwości materiału obrabianego, geometria i materiał ostrza, ciecz obróbkowa, parametry technologiczne itp. W celu określenia poszczególnych zmiennych wejściowych (np. posuw, głębokość skrawania, prędkość skrawania) na zmienną wyjściową (trwałość ostrza) należy zbudować model matematyczny procesu. Występujące w tym modelu stałe wylicza się na podstawie danych uzyskanych z eksperymentu, zrealizowanego według programu badań opracowanego przy wykorzystaniu teorii matematycznego planowania doświadczeń [19, 22].

Powyższa metoda pozwala na uzyskanie rozległej wiedzy o badanym obiekcie, ale wymaga przeprowadzenia licznych, czasochłonnych prób. W celu zmniejszenia czasu niezbędnego do przeprowadzenia oceny skrawalności materiałów można zastosować metody skrócone. Jedną z takich metod jest metoda bazująca na bezwymiarowej krzywej zużycia [3], wykreślanej na podstawie danych doświadczalnych w układzie współrzędnych: iloraz czasu skrawania i trwałości ostrza t_skr/T - szerokość pasma zużycia powierzchni przyłożenia VB_R. Krzywa ta jest stała dla danego zestawienia materiał obrabiany - narzędzie i najczęściej jest opisywana w postaci wielomianu drugiego stopnia. Przeprowadzając krótkie próby skrawania i mierząc czas trwania tych prób oraz zużycie ostrza VB_b można wyznaczyć trwałość ostrza T.

B.    Ocena chropowatości powierzchni

Parametry chropowatości powierzchni obrobionej mierzone są za pomocą

odpowiednich przyrządów. Wysokości mierzonych nierówności mogą wahać się

9