Rys. 4. Schemat destylacji ropy naftowej
Rys. 5. Frakcje ropy naftowej w zależności od temperatury wrzenia Destylacja próżniowa
Kolumna do destylacji próżniowej jest niższa ale znacznie szersza. Próżnię w kolumnie wytwarza się przy pomocy inżektorów parowych i chłodnic. Wewnątrz kolumny są półki kołpakowe, a w części kolumna wypełniona jest pierścieniami Białeckiego.
Ogrzany w piecu rurowym do temp. 380°C mazut wprowadzany jest na 5 półkę, a od dołu dochodzi przegrzana para wodna. Z kolumny odbiera się 4 zasadnicze frakcje:
• frakcja szczytowa - próżniowy olej napędowy; temp- wrzenia 350-400°C, 10-13 % wag.,
• frakcja boczna A; temp. wrzenia 400-450°C, 18-22 % wag.,
• frakcja boczna B; temp. wrzenia 450-550°C, 25-30 % wag.,
• pozostałość próżniowa (gudron); temp. wrzenia powyżej 550°C, 35-47 % wag.
Czasami odbiera się też międzyfrakcję AB oraz frakcję stopową, między- frakcją B a pozostałością Próżniowy olej napędowy stanowi produkt uboczny procesu destylacji próżniowej i zagospodarowywany jest głównie do produkcji olejów napędowych. Pozostałe frakcje stanowią surowiec do dalszego przerobu na oleje bazowe w kolejnych instalacjach technologicznych bloku olejowego.
Odasfaltowanie propanem
Pozostałość próżniowa składa się z asfaltów i ciężkiego oleju o temp. wrzenia powyżej 550°C. Oleju tego nawet w warunkach destylacji próżniowej nie można oddestylować, ponieważ uległby on rozkładowi termicznemu. Jako że stanowi bardzo cenny surowiec do produkcji olejów o wysokiej lepkości, oddziela się go wykorzystując proces ekstrakcji ciecz-ciecz. Jako czynnik ekstrakcyjny stosuje się ciekły propan. Ekstrakcja prowadzona jest w kolumnowym ekstraktorze dyskowym w temp. 40-70°C pod ciśnieniem około 4 MPa.