223428202

24 Jerzy Kondracki

mapie tej został przyjęty następujący system taksonomiczny (poczynając od jednostek największych):

1.    Krainy (strany) fizycznogeograficzne (Równina Rosyjska, Ural, Nizina Nadkaspijska, Kaukaz i Góry Krymskie, Karpaty, Tarcza Bałtycka).

2.    Strefy (zony) fizycznogeograficzne (krajobrazowe), wyróżniane w obrębie poszczególnych krain (np. strefa stepowa Równiny Rosyjskiej).

3.    Prowincje albo obszary (oblasti) fizycznogeograficzne (-krajobrazowe) w obrębie stref (np. stepowa prowincja czarnomorska, stepowa prowincja zawołżańska itp.).

4.    Podstrefy fizycznogeograficzne (-krajobrazowe), w górach podpro-wincje.

5.    Okręgi fizycznogeograficzne (-krajobrazowe), które wyróżnia się tylko w miarę potrzeby.

6.    Regiony (rajony) fizycznogeograficzne (-krajobrazowe), a w razie potrzeby również subregiony.

Podobny system przyjęto również na mapie fizycznogeograficznej regionalizacji Ukrainy, przedstawionej na tymże zjeździe (15). W opublikowanych pracach, dotyczących Litwy, Białorusi oraz zachodniej Ukrainy (2, 3, 18), znajdujemy wykaz małych jednostek regionalnych, które w ZSRR nazywane są rajonami, a według taksonomicznego systemu, zaprojektowanego w roku 1955 dla Polski nosiłyby nazwy mikroregionów lub subregionów. Tak np. Republika Litewska została podzielona na 3 okręgi i 12 regionów (18), Republika Białoruska na 4 okręgi i 28 regionów (3), a w zachodniej Ukrainie P. C y ś wyróżnił 37 regionów (2).

W obu państwach niemieckich podjęto ostatnio wspólne opracowanie podziału kraju na naturalne jednostki przestrzenne. Prace te prowadzą Bundesanstalt fur Landeskunde w Remagen i Deutsches Institut fur Landerkunde w Lipsku. Mają one opublikować wspólnie mapę fizyczno-. geograficznego podziału całych Niemiec w skali 1 : 1 min. uzupełnioną poza granicami państwa do ramek arkusza przez badaczy krajów sąsiednich L Systematyka regionalna, przyjęta przez geografów niemieckich, przedstawia się następująco:

1.    Grupa makroregionów (Gruppe von Grosslandschaften).

2.    Makroregion (Grosslandschaft).

3.    Region — „krajobraz” (Landschaft).

4.    Subregion (Landschaftsteil).

Tak np. makroregionami są Pojezierze Meklembursko- Brandenburskie, Flaming, Przedgórze Rudaw (Erzgebirgsvorland) czy Rudawy, przy czym każdy z nich składa się z kilku regionów — krajobrazów. Nieco inaczej wygląda podział na naturalne jednostki przestrzenne (naturraum-liche Gliederung) w atlasie wschodniej części Europy Środkowej (12); arkusz 9 tego atlasu zawiera szczegółowy, choć nie zawsze przekonywający podział na jednostki „I, II, III rzędu”.

Porównanie naszego systemu z niemieckim i radzieckim wykazuje nie tylko rozbieżności terminologiczne, ale również niezgodności w wyznaczaniu granic i rzędów wielkości poszczególnych kompleksów przestrzennych. Tak więc niemieckim wielkim jednostkom krajobrazowym (Grosslandschaft) odpowiadałyby w przybliżeniu nasze dotychczasowe regiony naturalne, a w podziale radzieckim — okręgi i podokręgi, nasze zaś subregiony

i W tej sprawie zwracał się do autora z końcem roku 1959 prof. J. F. Ge 1-1 e r t z Poczdamu.