2251772412

170 ARTYKUŁY

ponowywanie środków budżetowych przeznaczonych na badania naukowe, powstała możliwość wspomagania finansowego działalności wydawniczej, w szczególności wydawnictw naukowych niskonakładowych, a przez to deficytowych, w tym czasopism, w ramach działalności ogólnotechnicznej i wspierającej badania naukowe. Odpowiednie wnioski o dofinansowanie tych działań są składane przez placówki naukowe, a także biblioteki do swoich resortów, które następnie zbiorczy plan dofinansowania przedkładają w Komitecie Badań Naukowych. Natomiast towarzystwa naukowe i stowarzyszenia o środki na działalność wydawniczą występują bezpośrednio do KBN. Warto jednak zaznaczyć, że przyznane środki z tzw. DOT-u (działalność ogólnotechniczna) na czasopisma i inne wydawnictwa mogą być wydatkowane wyłącznie na opłacenie kosztów poligrafii i tylko takie koszty są honorowane przez KBN.

Redakcje sporządzają rachunek kosztów wydawania czasopisma oraz przewidywanych zysków ze sprzedaży (prenumerata, sprzedaż w księgarniach); jeżeli okaże się, że mimo rozprowadzenia nakładu zyski nie pokrywają kosztów, wówczas powstaje tzw. uzysk ujemny (strata) i można ubiegać się o dofinansowanie z DOT-u.

Koszty obejmują — obok poligrafii — również nakłady na wstępne etapy przygotowywania numeru do druku, opłacenie honorariów autorskich, prac redakcyjnych, adiustacji, maszynopisania, ewentualnego wykorzystania komputera, korekt, kolportażu. Nakłady te niejednokrotnie znacznie przewyższają koszt papieru i druku.

Wprowadzenie technik komputerowych, składu komputerowego tylko w nieznacznym stopniu może obniżyć koszt publikacji, co najwyżej — skrócić czas jej przygotowania.

Redakcja Przeglądu Bibliotecznego taki rachunek kosztów i zysków była zmuszona przeprowadzić w momencie, gdy Polska Akademia Nauk przestała w sposób bezpośredni dotować realizację wydawnictw z własnego planu wydawniczego. Odpowiedzialność za wydawnictwa przeszła całkowicie w gestie placówek naukowych PAN. Biblioteka PAN w Warszawie — odpowiedzialna (wespół ze Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich) za Przegląd Biblioteczny — postanowiła zrezygnować z usług oficyny wydawniczej Ossolineum, która okazała się zbyt droga, jak na nasze możliwości. Biblioteka przejęła od 1991 r. zadania wydawcy i wszystkie związane z tą funkcją obowiązki w toku procesu edytorskiego. Maszynopisy zeszytów w całości przygotowywane w redakcji mieszczącej się w Bibliotece są przekazywane do Warszawskiej Drukarni Naukowej, gwarantującej odpowiedni poziom edytorski pisma. Do każdego zeszytu dołączana jest w postaci samoistnego dodatku Bibliografia Analityczna Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej (BABIN) przygotowywana w Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej.

Biblioteka PAN w Warszawie zawarła umowę z przedsiębiorstwem „Ruch” SA na kolportaż Przeglądu Bibliotecznego. Wówczas nakład pisma oscylował ok. 2000 egz.; prowizja za rozprowadzanie czasopisma za pośrednictwem „Ruchu” wynosi ponad 30% wpływów z prenumeraty, jest to więc suma