2251774256

Z ŻYCIA BIBLJOTEK 155

bljotekę. Dopiero Rozporządzenie Prezyd. Rzpltej oraz Rozporządź. Minist. W. R. i O. P. i Min. Spr. Wewn. z r. 1927 ujmuje to zagadnienie jednolicie, co niewątpliwie okaże się korzystnem dla Bibljoteki Uniwersyteckiej. Odtąd będzie Bibljoteka otrzymywała po jednym egzemplarzu wszystkich urzędowych i nieurzędowych druków — i to zarówno perjodycznych jak nieperjodycznych — z woj. poznańskiego, oraz po jednym egzemplarzu druków nieperjodycznych objętości ponad 4 arkusze druku i czasopism, ukazujących się przynajmniej dwa razy miesięcznie, z wszystkich innych województw Polski.

Zarówno przy nabywaniu poszczególnych dzieł jak i zamawianiu czasopism dyrekcja stara się uwzględnić przedewszystkiem potrzeby Uniwersytetu. Księgozbiór Bibljoteki liczy obecnie mniej więcej 340.000 tomów skatalogowanych (w chwili przejścia w ręce polskie około 270.000 tomów). Oprócz tego posiada bibljoteka jeszcze znaczną ilość dzieł nieopracowanych, zarówno z czasów niemieckich, jak polskich, gdyż katalogowanie i inwentaryzowanie większych zapasów może się tylko odbywać o ile na to pozwalają prace bieżące. Jako młoda, Bibljoteka posiada niewielką ilość inkunabułów i nie ma prawie żadnych rękopisów.

Z zadaniem spolszczenia księgozbioru Bibljoteki Uniwersyteckiej łączy się spolszczenie jej katalogów. Bibljoteka posiada dwa kartkowe katalogi generalne systemu Lippmanna, alfabetyczny i systematyczny. Katalog alfabetyczny prowadzi się nadal na podstawie instrukcji pruskiej dla bibljotek uniwersyteckich, przyczem polszczy się wszystkie dopiski objaśniające, dodane przez katalogującego. Usunięcia dawniejszych dopisków w języku niemieckim nie dało się dotąd w zupełności uskutecznić.

Daleko trudniej przedstawia się spolszczenie katalogu systematycznego, opartego na schemacie O. Hartwiga dla Bibljoteki Uniwersyteckiej w Halle. Schemat ten uzwględniał za mało twórczość naukową polską i innych narodów słowiańskich; dlatego stworzono nowy system dla slawistyki i historji polskiej. Zupełne spolszczenie go wymaga wielkiego nakładu pracy i czasu. Dotąd zdołano uskutecznić (a i to niezupełnie) przetłumaczenie kilku tysięcy działów i poddziałów systematycznych; pozostaje jeszcze usunięcie wszystkich dopisków w języku niemieckim (tak jak w katalogu alfabetycznym) oraz przerobienie kartek, ułożonych alfabetycznie podług niemieckich wyrazów głównych. Z pracą tą, zaledwie zaczętą w roku bieżącym, łączy się częściowe przestawianie książek w magazynie, ustawionych za czasów niemieckich podług sygnatury rzeczowej. Dopiero książki nabyte po 1 października 1920 r. zaczęto ustawiać podług numerus currens celem zaoszczędzenia miejsca w magazynie.

W dalszej pracy odniemczania bibljoteki dyrekcja przeprowadziła zmianę w dziale czasopism. Do czasu przejęcia przez władzę polską, abonowano czasopisma półnaukowe i oświatowe, przeważnie niemieckie. Na ich miejsce zaczęto prenumerować szereg czasopism ściśle nau-