606616959

Z ŻYCIA BIBLJOTEK 161

zakresu zainteresowań naukowych, niemożliwego już do opanowania tylko siłami wojskoweini, była konieczność wejścia wojska w ścisłą łączność z cywilnemi ośrodkami naukowemi; dla przyciągnięcia zaś tych cywilnych badaczy i dla ułatwienia im pracy, prowadzonej dla dobra wojska i nieraz zaleconej im nawet przez wojsko, trzeba było potworzyć odpowiednie warsztaty naukowe, gromadząc w sposób wyczerpujący dane potrzebne dla tych studjów. Fakty te stały się kluczem do zamkniętych dotąd księgozbiorów wojskowych, dostępnych dotychczas ze względów organizacyjnych i polityki wojskowej (operującej stale źle pojętą obawą przed dekonspiracją wojskowych tajemnic) — tylko umundurowanym badaczom. Odtąd nawet najwięcej konserwatywne w tym względzie wojska poczynają faktycznie udostępniać swe księgozbiory cywilnym badaczom, inne zaś czynią to nie tylko faktycznie, ale i formalnie przez uwydatnienie odpowiednich postanowień w regulaminach. Otóż można powiedzieć, że jedną z pierwszych bibljotek wojskowych, która rzuciła hasło, że nietylko jest warsztatem pracy naukowej dla wojskowych, ale że równocześnie jest publiczną pracownią naukową w zakresie zagadnień wojskowych, dostępną zarówno dla wojskowych jak i dla cywilnych badaczy — była polska Centralna Bibljoteka Wojskowa.

Hasło to, jako postulat, mający nadać obecnym księgozbiorom wojskowym nowoczesny charakter — wniesione przez Centr. Bibl. Wojsk, drogą odpowiedniego referatu na Międzynarodowy Zjazd Bi-bljotekarski, odbyty w r. 1926 w Pradze — zostało uchwalone jednomyślnie przez uczestników tego Zjazdu (Ćasopis ćs. ktiihovnikov 1927).

Wszystkie te wysiłki Centr. Bibl. Wojsk., świadczące o dążeniu jej do ścisłego współżycia z całokształtem życia naukowego polskiego, spotkały się nietylko ze zrozumieniem i poparciem, ale i z uznaniem pokrewnych polskich instytucyj ogólno-naukowych, uwidocznionem w uchwale ogólno-polskiego Zjazdu bibljotekarskiego z r. 1926, który, stwierdziwszy pełną równorzędność Centr. Bibl. Wojsk, z innemi naukowemi bibljotekami polskiemi, zapewnił jej współpracę i pomoc przy wykonywaniu wytyczonych zadań.

Dzisiaj też utrzymuje Centr. Bibl. Wojsk, ścisłą i bardzo ożywioną łączność z temi bibljotekami, uwidaczniającą się w wzajemnem wypożyczaniu materjałów naukowych, w wymianie dubletów, udzielaniu wskazówek naukowych i wzajemnem komunikowaniu sobie biegu życia i rozwoju tych instytucyj.

Podobne stosunki naukowe i fachowe utrzymuje też Centr. Bibl. Wojsk, z bibljotekami wojskowemi wszystkich większych państw europejskich i pozaeuropejskich, a to prowadząc z niemi ożywioną korespondencję, dotyczącą organizacji, rozwoju i stanu posiadania tych bibljotek. Korespondencja ta i odpowiedzi na rozesłane «Kwestjonarju-sze» pozwoliły Centr. Bibl. Wojsk, po raz pierwszy w literaturze bibljo-tekarskiej dokonać zestawienia statystycznego, dotyczącego zobrazowania bibljotekarstwa wojskowego w europejskich i pozaeuropejskich

PRZEGLĄD eiBUOTECZNY I, 1B27.

11