2048738627

2. Przedsiębiorstwo szczupłe

2.1. Zasady lean management

Lean management (zarządzanie wyszczuplające) jest metodą zarządzania kreującą taką kulturę pracy w organizacji, która powoduje, że wszyscy uczestnicy organizacji są zainteresowani ustawiczną obniżką kosztów, podnoszeniem poziomu jakości i skracaniem czasu reakcji na potrzeby klientów, by spełniać ich oczekiwania w warunkach zmiennego otoczenia. W koncepcji tej kładzie się nacisk na eliminację wszelkiego marnotrawstwa (Luciejewski, 2002).

Rodowód koncepcji lean jest starszy niż jej nazw'a i sięga lat pięćdziesiątych XX wieku, kiedy to Taiichi Ohno zatrudniony przez Eiji Toyoda w prow adzał w przemyśle motoryzacyjnym system znany dzisiaj jako Just in Time. Jednak określeniem lean production posłużył się jako pierwszy w 1988 roku J. Krafcik - jeden z badaczy z International Motor Vehickle Program, a spopularyzowane zostało w książce The machinę that changed the world (Womack i in., 1990).

Lean production/manufacturing/enterprise (szczupła produkcja, szczupłe wytwarzanie, szczupłe przedsiębiorstwo) może być traktowane jako filozofia zarządzania przedsiębiorstwem, organizacja przedsiębiorstwa bądź system koncepcji i metod zarządzania.

Jako filozofia lean production wyznacza następujące zasady (Womack i Jones, 2001, s. 35-113; Trzcieliński, 2011, s. 27-30):

1. Zasada określenia wartości (specify the value). Zdefiniowanie wartości wymaga wspólnej analizy przez producenta i klienta tego, czego naprawdę klient potrzebuje. Może to oznaczać radykalną zmianę (japońskie kaikaku) w stosunku do wartości, którą dotychczas klient kupował, a producent oferował. W rezultacie prowadzi to do zdefiniowania produktu. Taka krytyczna postawa w stosunku do określenia wartości jest niezbędna także w procesie dalszego rozwoju produktu. Kolejnym krokiem w definiowaniu wartości jest określenie kosztu produktu. Punktem wyjścia może być koszt produktów oferowanych przez konkurentów, który zostaje obniżony przez wyeliminowanie marnotrawstwa (japońskie muda). W efekcie przedsiębiorstwo ma możliwość: obniżenia ceny, a przez to zwiększenia sprzedaży, wzbogacenia wyposażenia lub zwiększenia możliwości produktu (co również może spowodować wzrost sprzedaży), dodania do fizycznego produktu usług tworzących dodatkow ą wartość (może to prowadzić do zwiększenia zatrudnienia), rozszerzenia sieci dystrybucji produktów (co może spowodować wzrost sprzedaży z pewnym opóźnieniem) lub inwestowania zysków w rozwój produktów, co zwiększy sprzedaż w przyszłości.