2251774365

74 JAN MUSZKOWSKI

tek uniwersyteckich europejskich jest ich tradycja wiekowa, która świadczy o starej kulturze, budząc poszanowanie i pietyzm, lecz z punktu widzenia potrzeb dzisiejszych staje się — powiedzmy otwarcie — szkodliwą. Gdyby udało się przeprowadzić statystykę, wskazującą, jaka część książek w bibljotekach uniwersyteckich jest w ruchu, jaka zaś spoczywa w składach, nie żądana nigdy przez nikogo, jaka jest część dzieł z niepo-rozcinanemi kartkami i t. d., przekonalibyśmy się z łatwością, że instytucje te, mające służyć jako żywe źródła wiedzy dzisiejszej dla żywych ludzi współczesnych, są raczej składami makulatury, cmentarzyskami spraw zamarłych, zbadanych już i opisanych oddawna, albo też drobnych i bez znaczenia, nie zasługujących na pamięć czy próby wskrzeszenia.

Cóż zatem robić? Oczyścić magazyny od balastu, odciążyć urzędników od prac zbędnego (w instytucjach tego typu) bibljo-filstwa, uwolnić budżet od wydatków na konserwację i uruchomić go raczej w kierunku uwzględniania najważniejszej tylko, lecz jak najwszechstronniejszej literatury nowej, krajowej i zagranicznej, pozostawiając centralnej Bibljotece Narodowej i jej filjom w największych miastach troskę o konserwowanie kompletu dokumentów kultury, z których najdrobniejszy nawet może mieć wartość dla badacza.

Jest to jednak sprawa zbyt poważna, ażeby można było traktować ją dorywczo. Tutaj chciałem zaznaczyć tylko, że bi-bljoteki uniwersyteckie, ani miejskie nie są właściwem miejscem do gromadzenia egzemplarzy obowiązkowych.

W tablicy IX staram się przeprowadzić na podstawie ma-terjału Przewodnika Bibliograficznego podział całkowitej produkcji wydawniczej 1926 r. na dwie kategorje: książek, pożądanych w żywej, ruchliwej bibljotece naukowej, oraz tych, które stanowią dla niej balast.

Główne pozycje dzieł wyłączonych zostały objaśnione w tablicach poprzednich, inne tłumaczą się same, jak Podręczniki Szkolne, Książki dla Dzieci i Młodzieży i t. p., w innych jeszcze oddzielono pewne wydawnictwa jako zbyteczne przy badaniu ma-terjału Przewodnika Bibliograficznego. W dziale Poezja, Powieść, Dramat oparto się na wykazie urzędu prasowego, który ustala stosunek przekładów z literatur obcych na 45,2°/₀; ponieważ w bibljotece naukowej mogą być pożądane tylko przekłady kon-