226617761

62

jaką Komisya dla każdego mieszkańca na dobę prze- . znacza. Okoliczność ta była powodem, ze gdy w rok później, bo w roku 1872, inz. Kołodziejski przedstawił swe obszerne sprawozdanie, zawierające oprócz ogólnikowego streszczenia zasad obserwowanych przy urządzaniu wodociągów, także dziewięć możliwych sposobów zaopatrzenia m. Krakowa w wodę źródlaną, studzienną i rzeczną, każdą z nich niemal w innej ilości i pod innem ciśnieniem dostarczaną, powstał taki chaos w nawale projektów inz*. Kołodziejskiego, Gabriellego, Barańskiego i niejakiego Sr. Georgc’a, proponującego wodę wiślaną i wodę gruntową z okolicy Zielonek, ze Komisya widziała się w konieczności utworzenia ściślejszego komitetu, któryby ułożył spccyalny program urządzić się mających wodociągów co do potrzebnej ilości, jakości i ciśnienia wody, i dopiero na mocy tego programu osądził, który z przedłożonych projektów najwięcej odpowiada potrzebom i stosunkom miasta naszego.

Komitet zajął się niezwłocznie ułożeniem wyraźnego programu, który tez drobiazgowo na trzech styczniowych posiedzeniach Komisyi wodociągowej w r. 1873 dyskutowany, uchwalony został w następnej osnowie:

1)    Komisya przyjmuje 95 litrów wody na głowę i na dobę, uwzględniając tylko teraźniejszą liczbę mieszkańców wraz z załogą wojskowa; przy obliczaniu jednak ilości wody, uwzględnić należy powiększenie się ludności miasta eto 100.000.

2)    Woda z rur wypuszczona powinna dochodzie w mieście do tej wysokości, ażeby służyć mogła do gaszenia pozarow; w śródmieściu powinna dochodzie do 23 m., na Kazimierzu i w główniejszych przedmieściach do 19 m., a w odleglejszych przedmieściach do 15 metrów.

Ponieważ według zeszłorocznego spisu ludność Krakow-a wynosi wraz ze zwykłą załogą wojskową około 68.000 mieszkańców, czyli w okrągłych cyfrach 70.000, przeto wodociąg krakowski powinien dostarczać obecnie 665o m. sześciennych wody na dobę, t. j. 77 litrów-na sekundę; powinien jednak byc tak urządzonym, aby w przyszłości był w stanie doprowadzić nawet 9600 m. szesc. wody na dobę, t. j. 109 litrów na sekundę.

Najlepiej warunkom programu odpow-iadał, zdaniem Komitetu, projekt sprowadzenia wody z rzeczki Sułoszowki, płynącej od Giebułtowa, ale ze projekt ten ściągnął na siebie wiele zarzutów⁷ ekonomicznej, a nawet niemal politycznej natury, a przedewszystkiem, gdy do liczby daw-nych projektowy dołączyły się jeszcze nowe dw-a poprawne projekta Gabriellego o wodzie wiślanej, tudzież dwa projekta Towarzystwa berlińskiego «Konti-nental-Aktien-Gesellschaft fur Wasser- und Gasanlagen«, jeden dotyczący wody zWisły, drogi w-ody z Sułoszowki, Komisya obawiając się złych następstw z niedosc wyczerpującego traktowania sprawy, postanowiła oddać ₍ wszystkie projekta pod sad ludzi fachowych, specyalistow i praktycznie z urządzeniem wodociągów dokładnie obeznanych. Jakoż wyjednawszy u Rady miejskiej 6000 złr. na opędzenie kosztów Ankiety tcchn., tudziez 600000 złr. z funduszu pożyczkowego na urządzenie wodociągów, Komisya wodociągowa zaprosiła do ankiety technicznej dwóch wyższych oficerów inzynieryi wojskowej, jednego inżyniera rządowego i iednego kolejowego; ale z opinii ankiety nie zrobiła żadnego użytku, gdvz projekt Sułoszowki gorąco przez nią zalecany, nie trafił do przekonania większości Komisyi wodociągowej. Uważając całą sprawę wodociągów za niedosc jeszcze dojrzała, a nie majac dosyć fachowych wiadomości, aby rozstrzygnąć stanowczo spór między zwolennikami wodociągu z rzeczki Sułoszowki, a wodociągu z Wisły, jc-dynemi jakie naówczas za stosowne uważano, Komisya zaopatrzenia miasta wodą postanowiła po dwóch latach bezuzvtecznej przerwy, t. j. w roku 1876 zaprosić do Krakowa Radcę* budownictwa , inżyniera wiedeńskiego Karola Junkera, celem zbadania projektów i planów zaprowadzenia wodociągów w nadziei, ze opinia projektanta słynnego wiedeńskiego « 1 lochąuellcnwasser-leitung» potrafi rozwiązać trudne zadanie wodociągów krakowskich. Nadzieja ta jednak była płonną. Junker potępił nietylko projekt Sułoszowki, ale i projekt Wiślany, natomiast zaproponował wodociąg z wody gruntowej czerpanej w dolinie Wisły naprzeciw Przegorzał, tudziez projekt sprowadzenia wody źródlanej z Czatkowic; pokazało się jednak niebawem, ze woda gruntowa zalecana przez Junkra jest całkiem do wodociągów niezdatną, tudziez ze wodociąg prowadzący wodę z Czatkowic, byłby o kilka kroć sto tysięcy drozszy od kosztorysu Junkera, z powodu, iz ten ostatni omylił się w obliczaniu średnicy rur, i zamiast rur 42 centymetrowych wstawił w kosztorysie rury o połowę mniejsze; a przy-tem przesadził wydajność źródeł Czatkowickich, przypisując im obfitość, której nie posiadają, i której tez żadnym pomiarem na gruncie nie stwierdził. Komisvę więc ogarnęła znowu zupełna niepewność co do wyboru wody. I prawdziwie dziwie się temu nie można, gdy się pomyśli, ze ludzie fachowi, powagi niemal świata technicznego, przedstawiali Komisyi wprost przeciwne zapatrywania, potępiając cudze pomysły, a chwaląc swoje projekta bez żadnego umotywowania. I tak n. p. Ga-brielli, przedsiębiorca wiedeńskich wodociągów zdrojowych, kosztujących przeszło 12 milionów reńskich, nie wahał się wyrzec stanowczo, ze »tylko sprowadzanie »wody ze rzek od wieków istniejących uważa za odpo-Mwiednie, gdyż jedynie w takich razach może mieć pe-»wnosc, ze wodociągi dostarczą miastu zawsze wody; »sprowadzanie zas wody ze źródeł uważa za niebez-»piecznc«, wbrew stanowczym twierdzeniom inz. Junkera zalecającym jedynie wody źródlane i gruntowe; podczas gdy Brandt, dyrektor techniczny wspomnianego juz wyżej Towarzystwa berlińskiego uznawał projekt