2335501386

WPROWADZENIE I STRESZCZENIE 1. Nowe wydanie

Obecne wydanie Przewodnika do analizy kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych stanowi uaktualnienie oraz rozszerzenie poprzedniego wydania (2002), które z kolei było uzupełnieniem pierwszego krótkiego dokumentu (1997) oraz kolejnego znacznie poprawionego i wzbogaconego tekstu (1999). Nowe wydanie jest oparte na bogatym doświadczeniu zdobytym przez rozpowszechnienie poprzednich wersji, a w szczególności w wyniku nowych wyzwań inwestycyjnych wywołanych procesem rozszerzenia.

Cel niniejszego Przewodnika jest odzwierciedleniem określonego wymogu wobec KE, aby zapewniała ona wytyczne dotyczące oceny projektów, zawartego w rozporządzeniach dotyczących funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności oraz Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA)¹. Przewodnik ten jednak powinien być postrzegany przede wszystkim jako wkład do wspólnej dla całej Europy kultury ewaluacji w zakresie oceny projektów.

Przewodnik został napisany tak, aby sprostać potrzebom szerokiego grona użytkowników, w tym urzędników Komisji Europejskiej, państw członkowskich oraz krajów kandydujących, personelu instytucji finansowych oraz konsultantów zaangażowanych w przygotowanie oraz ewaluację projektów inwestycyjnych. Tekst jest względnie samoistny i — podobnie jak jego poprzednia wersja — nie wymaga specyficznej wiedzy z zakresu finansowej i ekonomicznej analizy nakładów kapitałowych. Jego głównym celem jest zapewnienie ogólnych ram pojęciowych, wspólnego języka oceny wśród praktyków zaangażowanych w politykę spójności UE w wielu krajach.

Pozostała część niniejszego rozdziału wprowadzającego prezentuje motywacje, ambicje oraz niektóre zastrzeżenia dotyczące sugerowanego podejścia. Jednocześnie zapewnia ona zwięzłe streszczenie jego podstawowych elementów, zarówno w sferze przyjętych założeń metodologicznych, jak i niektórych parametrów odniesienia.

2. Motywacja

Decyzje inwestycyjne stanowią podstawę każdej strategii rozwoju. Wzrost gospodarczy oraz poziom dobrobytu zależą od kapitału produkcyjnego, infrastruktury, kapitału ludzkiego, wiedzy, łącznej wydajności czynników produkcji oraz jakości instytucji. Wszystkie te elementy rozwoju implikują — w pewnym stopniu — konieczność podjęcia trudnych decyzji wydatkowania środków ekonomicznych w danym momencie, z nadzieją na przyszłe korzyści, przy czym stawia się na odległą i niepewną przyszłość. Korzyści ekonomiczne z inwestycji w telekomunikację czy drogi będą odczuwane przez społeczeństwo po stosunkowo krótkim czasie od zakończenia projektu. Inwestowanie w edukację na poziomie podstawowym oznacza postawienie na przyszłe pokolenia oraz zakłada okres ponad dwudziestu lat, zanim zaczną pojawiać się rezultaty w postaci wzrostu kapitału ludzkiego. Jak pokazuje współczesna debata na temat zmian klimatu, ochrona środowiska może wymagać od podmiotów podejmujących decyzje traktowania tego zjawiska w perspektywie długoterminowej.

Za każdym razem gdy ma być podjęta decyzja o inwestycji, pojawia się konieczność takiej czy innej formy analizy kosztów względem korzyści, które należy w jakiś sposób przeliczyć w celu ich wzajemnego porównania w miarę ich przyrostu w poszczególnych latach. Firmy prywatne oraz organizacje sektora publicznego, które działają na poziomie narodowym, regionalnym czy lokalnym.

1

Zob. też dokument roboczy KE nr 4, Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści, dostępny pod adresem URL: http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/2007/working/wd4_cost_pl.pdf