Wskaźniki analizy finansowej w świetle regulacji... ll
z badania rocznego sprawozdania finansowego jednostki innej niż bank lub ubezpieczyciel — również szczegółowo określało zakres wskaźników finansowych zalecanych w ramach tzw. analizy sytuacji jednostki (odpowiednik tzw. przeglądu analitycznego) (ust. 24.1 normy nr 2), podając treść poszczególnych wskaźników (załącznik nr 2 do tej normy)14.
Ocenę tych rozwiązań spotkać można w pracach dotyczących problematyki analizy finansowej w badaniu sprawozdania finansowego15. Ich zestawienie i analizę w kontekście modelu przyjętego w pkt. 4 niniejszego opracowania przedstawiają załączniki 1 i 2.
Inaczej do problematyki zalecanych procedur analizy finansowej w badaniu sprawozdania finansowego podchodzą nowe normy wykonywania zawodu biegłego rewidenta z 2002 r.16 Norma nr 1 nie wskazuje zalecanych w tym zakresie miar wskaźnikowych; Wydaje się, że sytuacja ta ma dwa aspekty. Aspekt negatywny to osłabienie problematyki w regulacjach procesu badania sprawozdania finansowego. Aspekt pozytywny to możliwość wykorzystania szerokiego zestawu procedur analitycznych, łącznie z procedurami dotyczącymi nowych składników sprawozdania finansowego i współczesnymi tendencjami w zakresie modyfikacji miar analitycznych.
Nowa norma nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta „Ogólne zasady badania sprawozdań finansowych” wskazuje na konieczność stosowania w sprawach nieuregulowanych w normach i wskazówkach postanowień Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej (Postanowienia ogólne) oraz akcentuje problem możliwości kontynuowania działalności (Cel badania sprawozdań finansowych i Szczegółowe problemy badania).
Nowa norma mówi o przeglądach analitycznych (Sposób badania), które polegają na ocenie związków liczbowych i trendów. Pozwalają one na ustalenie istotnych zmian, odstępstw od oczekiwanych wielkości oraz niezgodności z danymi zebranymi w toku innych badań. Stosowanie tych procedur jest pożyteczne w szczególności:
- w czasie planowania badania, w celu zrozumienia sytuacji badanej jednostki i rozpoznania zagadnień (obszarów) obarczonych zwiększonym ryzykiem,
— podczas przeprowadzania szczegółowego badania, w celu oceny poprawności kształtowania się badanych sald lub transakcji (zdarzeń),
14 Biuletyn nr 42, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Warszawa 1999.
15 Por. B. Mickerda, Wykorzystanie analizy wskaźnikowej w badaniu sprawozdania finansowego, „Rachunkowość” 1994, nr 4; B. Micherda, Analityczna funkcja rachunkowości, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2001, rozdz. V.
16 Biuletyn nr SI, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Warszawa 2002.