Wskaźniki analizy finansowej w świetle regulacji... 13
- wykorzystania kapitałów,
- płynności (w tym wskaźniki cash flow),
- rynku kapitałowego.
Wskazane grupy wskaźników finansowych tworzą model, którego konstrukcję uzasadniają cel i struktura rachunkowości. Ilustracją tego modelu jest rys. 1.
Proponowane rozwiązanie modelowe spełnia warunki przydatności w metodyce badania sprawozdania finansowego. Wykorzystane w nim wskaźniki zyskow-ności, wskaźniki płynności wraz ze wskaźnikami cash flow oraz wskaźniki rynku kapitałowego wskazują na osiągane cele przez badaną jednostkę gospodarczą. Są nimi odpowiednio:
- wygospodarowanie zysków,
- utrzymywanie płynności finansowej,
- maksymalizacja wartości rynkowej jednostki gospodarczej.
Rozpatrywane zaś zgodnie z właściwym dla rachunkowości podejściem bilansowym wskaźniki wykorzystania majątku i kapitałów charakteryzują efektywność gospodarowania stojącymi do dyspozycji zasobami, niezbędnymi do realizacji tych celów.
Minimalny18, a mimo to reprezentatywny, wykaz wskaźników finansowych w ramach wskazanych rozwiązań modelowych można by zatem sprowadzić do następujących grup:
A. Wskaźniki zyskowności:
- zyskowność sprzedaży: zysk/sprzedaż,
- zyskowność majątku: zysk/majątek,
- zyskowność kapitałów własnych: zysk/kapitał własny.
W warunkach gospodarki rynkowej do oceny sytuacji ekonomicznej jednostki gospodarczej miarodajne są przy tym zysk netto oraz sprzedaż wyrażona przychodami ze sprzedaży netto.
B. Wskaźniki wykorzystania majątku: rotacja majątku, a także poszczególnych istotnych grup tego majątku.
Rotacja majątku może być wyrażona zarówno za pomocą dni obrotu: majątek (stan przeciętny) x 365/sprzedaż, jak i szybkości obrotu: sprzedaż, majątek (stan przeciętny). W uzasadnionych specyfiką procesu gospodarczego przypadkach, np. dominującej roli pracy ludzkiej, możliwa jest odpowiednia modyfikacja tej ostatniej relacji: sprzedaż/wynagrodzenia (zatrudnienie).
C. Wskaźniki wykorzystania kapitałów:
- struktura kapitałów, głównie: zobowiązania/kapitały,
- pokrycie odsetek zyskiem: zysk + odsetki/odsetki.
18 Istnieje bogaty dorobek teoretyczny i praktyczny dotyczący analizy wskaźnikowej (T. Waś-niewski, W. Skoczylas, Teoria i praktyka analizy finansowej ir przedsiębiorstwie, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2002, rozdz. V).