2455029617

ROZDZIAŁ I

POJĘCIE I RODZAJE GRUP SPOŁECZNYCH

1. Próba definiowania grupy społecznej

Grupa społeczna jest bardzo istotną formą życia społecznego. Charakteryzuje się trwałą strukturą i względnie jednolitym system norm i wartości. Członkowie współdziałają ze sobą w celu zaspokajania własnych potrzeb i interesów. „Każda osoba rodzi się w grupie społecznej, zdobywa w niej pierwsze doświadczenia, wzrasta i dojrzewa; w grupie zarabia na życie i zazwyczaj opuszcza ten świat w kontekście grupowego doświadczenia”¹. Powstaje wówczas, gdy więzi łączące ludzi przyjmują postać związków trwałych opartych na wspólnie uznawanych wartościach. H. Białyszewski formułuje definicję i mówi, że: „jest to zbiorowość połączona trwałą więzią społeczną, uznająca wspólne wartości, trwale ustrukturalizowana, której członkowie wzajemnie na siebie oddziałują na podstawie wspólnego zestawu oczekiwań, co do zachowania partnerów”^{2 3 4}.

W socjologii pojęcie grupy społecznej jest różnorodnie interpretowane. Z. Ziembiński mianem grupy społecznej określa „zbiór ludzi traktowany jako całość (zespół) wyróżniany ze względu na jakąś odpowiednio doniosłą łączącą ich więź społeczną, obiektywną czy subiektywną. Do grupy jednostka przynależy ze względu na określony rodzaj więzi (selektywność uczestniczenia w grupie), wobec czego może ona należeć jednocześnie ze względu na różne sprawy do wielu grup, np. do grupy rodzinnej, narodowej, wyznaniowej, zawodowej, politycznej, sportowej, itd.” . Piotr Sztompka twierdzi, że „Każdy jest członkiem jakiejś rodziny, jakiejś wspólnoty, terytorialnej, jakiegoś sąsiedztwa, jakiegoś kręgu przyjaciół, jakiejś grupy pracowniczej. Wielu należy do jakiegoś Kościoła czy sekty religijnej, jakiejś klasy szkolnej, jakiegoś stowarzyszenia, jakiegoś klubu, kółka zainteresowań, jakiejś drużyny sportowej, oddziału wojskowego, itp. Niektórym zdarza się trafić do celi więziennej, innym do klasztoru. Każdy kontekst społeczny, w którym przebiega ludzka aktywność, ma charakterystyczne dla siebie grupy, a ludzie przemieszczają się między nimi w toku każdego dnia, w dłuższym okresie lat czy najdłuższym czasie całego życia. Każdy ma jakiś własny, partykularny zestaw grup, do których należy” .

6

1

   N. Goodman, Wstąp do socjologii, Poznań 2001, s. 67.

2

   H. Białyszewski, A. Dobieszewski, J. Janicki, Socjologia, Warszawa 2003, s. 77.

3

   Z. Ziembiński, Elementy socjologii, Poznań 1993, s. 39-40.

4

   P. Sztompka, Socjologia: analiza społeczeństwa, Kraków 2002, s. 190.