Obraz (1351)

VI. Typologia grup społecznych

Próby systematyzacji grup 107 - Typologia F. Tónniesa i Ch. H. Cooleya 108 - Grupy małe i grupy duże 111 - Grupy formalne i nieformalne 112

Próby systematyzacji grup

Ogromna wielość i różnorodność grup społecznych skłaniała socjologów do prób ich systematyzacji. Franciszek Mirek w swym Zarysie socjologii opisuje niektóre próby tych systematyzacji i proponuje własną, wyróżniającą masy społeczne, grupy rodowe, grupy sąsiedzko-regionalne, związki i stowarzyszenia oraz grupy ustrojowe¹. Jerzy Szacki pisze o klasyfikacji grup F. Znanieckiego, opartej na zasadach odrębności grup względem siebie, doznawane czy doświadczane przez ich członków. Znaniecki wyróżniał siedem rodzajów grup społecznych: stycznościowe, genetyczne, terytorialne, klasowe, kulturalne, kościelne i celowe². Ani podstawa tej klasyfikacji, ani też wyodrębnione rodzaje czy klasy grup społecznych nie są rozłączne. W amerykańskiej literaturze socjologicznej względną trwałością cieszyła się systematyzacja grup społecznych oparta na klasyfikacji Maclvera, a następnie Maclvera i C. H. Page’a, a przedstawiona przez współautorów amerykańskiego podręcznika socjologii pt. Principles of Sociology³. Autorzy wyróżniają pięć klas grup społecznych, obejmując tym pojęciem wszelkie zbiory ludzi pozostających w jakichś relacjach społecznych ze sobą. Wyodrębniają więc grupy pierwotne (primary groups), społeczności lokalne (communities), zrzeszenia i stowarzyszenia (associations), społeczeństwa (societies) oraz grupy efemeryczne (ephemeral groups), a więc krótkotrwałe, przelotne, obejmujące publiczności, tłumy, zbiegowiska.

1

   F. Mirek, Zarys socjologii, Lublin 1948, s. 580 i n.

2

   J. Szacki, Znaniecki, Warszawa 1986, s. 142-143.

3

   R. Freedman, A. H. Hawley, W. S. Landecker, G. Lenski, H. M. Miner, Principles of Sociology. A Text with Readings, New York 1956², s. 71 i n.