262080286

Wprowadzenie

Odlewnictwo to technika wytwarzania wyrobów metalowych o wymaganym kształcie i właściwościach, polegająca na wypełnieniu ciekłym stopem metalowym formy odlewniczej, w której odwzorowano wyrób np. tłok silnika, pokrywę zaworów, wirnik i korpus turbiny, felgę samochodową, dzieło artystyczne (pomnik, statuetka, medal). Odlewy są niezbędne w każdej dziedzinie gospodarki, zarówno w przemyśle ciężkim, maszynowym, samochodowym, lotniczym, jak i w przypadku produkcji sprzętu elektronicznego i wyrobów artystycznych.

Odlewnictwo należy do gałęzi przemysłu o zwiększonym ryzyku zawodowym. Podczas całego procesu produkcji odlewów pracownicy narażeni są na niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe czynniki związane między innymi z emisją szkodliwych substancji (rys. 1).

Rysunek 1. Podstawowe operacje odlewnicze, podczas których mamy do czynienia z emisją szkodliwych substancji

Jednym ze źródeł emisji gazów są stosowane w odlewnictwie spoiwa (np. żywice lub nośniki węgla błyszczącego w masach z bentonitem) i utwardzacze ulegające w wysokiej temperaturze rozkładowi termicznemu. Wiąże się to z powstawaniem szeregu mniej lub bardziej szkodliwych związków organicznych. W zależności od rodzaju stosowanej żywicy, pod wpływem temperatury mogą tworzyć się i uwalniać takie związki jak: alkohol furfurylowy, formaldehyd, fenol, związki z grupy BTEX (benzen, toluen, etylobenzen, ksyleny), WWA itp.

Opracowanie: dr inż. Sylwia Żymankowska-Kumon Strona 3