2711905600

292

Recenzje

Eastern Borders of European Integration Processes, red. J. Kitowski, The Stanisław Leszczycki Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences in Warsaw; Faculty of Economies, The Maria Curic-Sklodowska Univcrsity, Branch in Rzeszów; Commission of Communicational Geography of the Polish Geographical Socicty in Warsaw. Papers and Monographs of the Department of Economy, no 19, Rzeszów 2000; 809 s.

W obliczu postępującego procesu integracji europejskiej, funkcjonowanie i rozwoj obszarów transgranicznych należą do wiodących problemów badawczych i aplikacyjnych. Granice polityczne w tym procesie stanowią bowiem niekiedy poważne bariery hamujące proces nasilania współpracy gospodarczej i powiązań społecznych obszarów położonych po obu stronach granicy. Dlatego w przestrzeni gospodarczej współczesnej Europy traktowane są one jako pewne „blizny”, których negatywne skutki należy możliwie szybko osłabiać poprzez celowe działania.

W tym głównym nurcie badawczym znajduje się obszerna praca zbiorowa wykonana pod kierunkiem Jerzego Kitowskiego. Obejmuje ona 50 artykułów autorów polskich i zagranicznych, które są logicznie uporządkowane w sześciu rozdziałach. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż podjęta problematyka rozpatrywana jest nie tylko przez badaczy polskich ale także przez badaczy zagranicznych z: Białorusi, Bułgarii, Litwy, Niemiec, Rosji, Słowacji, Ukrainy i Węgier. Waga podjętej problematyki wynika z faktu, iż wschodnia granica Polski już dzisiaj jest granicą NATO, a w przyszłości będzie granicą Unii Europejskiej. Dlatego coraz precyzyjniejsze rozeznawanie procesów gospodarczych obszaru Europy Środkowej jest niezbędne i powinno służyć jako podstawa wyjściowa do budowy strategii rozwoju regionów Polski i regionów transgranicznych, ale także regionów Europy Środkowej. Prezentowany tom prac jest wynikiem cyklicznej, ósmej z kolei międzynarodowej konferencji naukowej organizowanej przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN w Warszawie, Wydział Ekonomiczny Filii UMCS w Rzeszowie oraz Komisję Geografii Komunikacji PTG w Warszawie, nt. „Wschodnie granice europejskich procesów integracyjnych”, która tradycyjnie już odbyła się w Polańczyku pod kierunkiem J. Kitowskiego. Generalnie należy stwierdzić, iż prezentowana praca zbiorowa obejmuje istotne dla współczesnej regionalistyki, a także polityki regionalnej problemy badawcze, którym podporządkowane zostały poszczególne artykuły. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż w zasadzie wszystkie prace nawiązują do współczesnych procesów integracji europejskiej i z tego punktu widzenia rozpatrują różnorodne problemy badawcze.

Pierwsza część pracy poświęcona jest miejscu środkowej i wschodniej Europy w procesie integracji europejskiej i otwierają interesujące studium M. Rościszewskiego - New functions and new geopolitical challenges of the Polish eastern border. Autor, wychodząc od zarysowania historycznego procesu kształtowania się rozwoju obszarów transgranicznych wzdłuż obecnej wschodniej granicy Polski, podkreśla jej nową rolę we współcześnie integrującej się Europie. Szczególną uwagę zwrócił na nowe osie geopolitycznej grawitacji (Via Baltica i Via Intermare) oraz przedstawia związaną z nimi nową wizję korzyści integracji kontynentu europejskiego. Kontynuacją tych rozważań jest kolejna praca