2711905923

W opracowanym na tę konferencję elaboracie starosta dębicki proponował następujące kroki, mające na celu ograniczenie wpływów SL - rozwiązanie w powiecie Kół Młodzieży Wiejskiej, po uprzednim ich zawieszeniu “gdyż akcja strajkowa była głównie prowadzona przez te koła**, zakaz organizowania zebrań i zgromadzeń SL w miejscowościach, które podczas strajku były "niespokojne", usunięcie ludowców z samorządów i organizacji społeczno-gospodarczych, wykorzystanie istniejących w łonie samego Stronnictwa rozbieżności. Przy ewentualnym realizowaniu tego ostatniego postulatu starosto liczył głównie na skuteczność oddziaływania w tym względzie J. Jedynaka, b. posła i działacza SL, a obecnie senatora i organizatora OZN-u w powiecie dębickim. Na zakończenie stwierdzał starosta, że "przy tej pracy organizacyjnej będzie dość materiału do dyskredytowania Stronnictwa Ludowego i wykazywania potrzeby konsolidacji, co pójdzie łatwiej obecnie, gdy

spokojna ludność jest zniechęcona do Stronnictwa Ludowego i odczuwa obec-

,    _M136

nie znaczny poprawę gospodarczy

Przewidywania te nie znalazły jednak potwierdzenia w rzeczywistej postawie chłopów ropczycko-dębickich, którzy wykazali, że przedsięwzięte przez władze środki nie były w stanie zahamować nasilającego się procesu radykalizacji wsi, jak również dalszego rozwoju SL w powiecie, podobnie jak i w całym województwie krakowskim, gdzie pod koniec października 1937

roT<u istniało 17 Zarządów Powiatowych SL, 1202 Koła oraz 47 692 członków,

137

co stanowiło najwyższy procent zorganizowania . Na zajęcie takiej postawy przez chłopów wpłynyć także musiało stanowisko Kongresu SL z 27 i 28 lutego 1938 r., w uchwale którego znalazło się sformułowanie, że strajk

“był wyrazem woli całego narodu i odpowiedzialność zań bierze na siebie

1.38

całe Stronnictwo Ludowe" . Przemawiajycy na tym kongresie Jan Wiktor

stwierdził "Ta krew może scementować, zwiyzać w jedno i wzmóc nie tylko

wieś, nie tylko chłopa, ale sponiewierany, zdeptany i znieważony naród.

Ta krew musi nas rozpłomienić. Musimy jy rzucić pod nasze serca, aby je

podpaliła wielkim ogniem miłości do Polski sprawiedliwej, dla której od-

139

dali życie tamci spracowani chłopi, jej synowie"

Strajk ten, mimo formy ekonomicznej, był strajkiem o jednoznacznie politycznym charakterze. Był "manifestacjy na rzecz ich /chłopów/ żądań politycznych". Wykazał on, tak jak i nastęoujyce po nim wydarzenia, że

Tamże, Sprawozdanie starosty dębickiego z 15 września 1937 r.

AAN. MSW, Mikr. 25701. Akcja SU7-38, k.127; Zob. informacje o potężnych wiecach SL w Dębicy 1 grudnia i Sędziszowie 3 grudnia 1937 r. "Piast" 1938, nr 3 z 16 I.

¹³⁸ Uchwały Kongresu SL Kraków 27-28 luty 1938 r. Materiały źródłowe..., t. III, s. 368. Przebieg i organizacja strajku nie wydają się także potwierdzać tezy Matuszewskiej, że w strajk angażowali się najbiedniejsi. W. M a t u s z e w s k a, Z zagadnień..., s. 116.

S. Czarnik, Chłopskie pisarstwo samorodne, Warszawa 1954 r., s. 186.

MO