2711906080

wieczornych przybyli chłopi z Nagoszyna, Bobrowej, Góry Motycznej, Stra-szęcina, Głowaczowej, Jaźwisk, Łęk i Chotowej. Przemawiajęcy: J. Kołodziej i F. Sak z Żyrakowa wzywali do obalenia rzędów sanacyjnych, przeprowadzenia reformy rolnej itp. W czasie przemówienia Saka nadjechał patrol policji składajęcy się z 14-16 policjantów. Komendant zaźędał rozmowy z wójtem Michałem Sikorę, w którego obejściu odbywał się wiec. Wezwany wójt ruszył w kierunku patrolu, a za nim cały tłum. Gdy chłopi nie usłuchali wezwania do zatrzymania się, policja użyła broni. Oddano, według źródeł policyjnych, ok. 25 strzałów, w wyniku których zabity został Wojciech Szmul

z Głowaczowej, a czterech innych chłopów zostało rannych; jeden z nich,

1 "58

mianowicie Józef Grdeń zmarł po kilku dniach w szpitalu w Tarnowie

Wypadki w Grabinach odbiły się szerokim echem tak w powiecie ropczyc-

kim, jak i sęsiednich. Wieczorem 18 czerwca odbył się wiec w Jastrzębce

Starej, w którym uczestniczyło według danych urzędowych 3 500 chłopów, w

tym także licznie przybyli mieszkańcy powiatu mieleckiego. Na wiecu tym

poddano ostrej krytyce sposób rozprawiania się przez policję i sanację ze

139

swoimi przeciwnikami politycznymi oraz fakt użycia broni w Grabinach

Na dzień 20 czerwca wyznaczony został pogrzeb W. Szmula. Już jednak 18 czerwca wojewoda krakowski wystosował do starostów pisma, zalecajęce im pogłębienie wywiadu w sprawie antyrzędowej działalności. Pisał m. in. "celem udaremnienia zamierzonych występień komunistycznych otrzymał naczelnik Urzędu śledczego polecenie z Urzędu Wojewódzkiego przytrzymania w dniu 20 b.m. wszystkich aktywniejszych działaczy komunistycznych, a w szczególności na terenach objętych akcję KPP na wsi, oraz akcję Stronnictwa Ludowego w zwięzku z awanturami w Kozodrzy pow. Ropczyce". Polecajęc równocześnie zatrzymać wszystkich tych działaczy SL, którzy uczestniczyli aktywnie w tych zajściach względnie stawiać będę opór władzy¹⁴⁰. Obawiano się, że pogrzeb Szmula może stać się potężnę manifestację politycznę i nie chcęc do tego dopuścić noc z 19 na 20 wyznaczono i uznano za najbardziej dogodnę dc przeprowadzenia aresztowań. Liczono się bowiem, że większość

AZHRL, R-21, Rei. M. Sikory i Aleksandra Piroga -b. prezesa SL • rabinach, Tamże, P-164,    3. Dumsnowski,

Pamiętnik..., \    37; Zb. F. St., F. Stachnik, Moja praca...,

s. 70; Wypadki w Małopolsce, s. 413; Ranni zostali Stanisław Piróg, Ci-ba Stanisław z Zawierzbia oraz 2 inne osoby lekko, ale się nie ujawnili. WAPKr., O.Tar., PT-135, Grabiny. Starcia chłopów z policję. Zapisek urzędowy, Tarnów 18 czerwca 1933; Por. CAPZPR, KPP, CWR, Sprawozdanie członka CWR za okres od 1 czerwca do 1 lipca o walkach chłopskich w środkowej Galicji. Autor sprawozdania podaje szereg błędnych informacji m. in. o zaatakowaniu przez 8 tys.grupę chłopów posterunku w Grabinach /k.2/.

¹³⁹    Bardzo bojowe przemówienie wygłosił Franciszek Żabicki z Woli Żyrakowskiej. WAPKr., O.Tar., PT-401 - Zapisek rozpytania 3. Mikruta z 27 czerwca 1933 r.; Wypadki w Małopolsce..., s. 386.

¹⁴⁰    CAPZPR, UWKr., 268/1-1/, Wydział Bezpieczeństwa Publicznego.Akta szczegółowe w sprawie partii politycznych, k. 93.

62