2795178422

Rośliny lecznicze Tatr

Daria Butrym

rui puneszym planie wienb6whi kiprzyca.fót. Darta Kul rym

Przebogato floro tatrzańska powstawała przez dziesiątki wieków. W jej wieloletniej historii bywały okresy kiedy to całe Pratatry zalewane były przez cieple i zimne morza. Ślady tej pradawnej flory, dziś już dawno wymarłej, dostępne są nam dzisiaj jedynie w postaci odcisków i skamielin. Owy skalny notatnik przyrody obfituje odciski migdałów, palm, eukaliptusów. które dzisiaj możemy obejrzeć w Muzeum tatrzańskim w Zakopanem.

Po okresie zalewowym nastał w Pra-tatrach okres ciepłego klimatu, kiedy to zwłaszcza tereny podgórza zakwitły hibiskusami. magnoliami i innymi egzotycznymi roślinami. Klimat znów się zmieniał, przyszło ochłodzenie i epoka lodowcowa, która spowodowała bezpowrotne wyginięcie ciepłolubnych roślin. Tylko nielicznym, tym bardziej odpornym, udało się pomału przystosować do zimniejszego klimatu. Rośliny spychane przez śniegi w dół, zeszły w końcu niemalże całkowicie na niż podkarpacki i tu spotkały i zmieszały z innymi „uciekającymi” roślinami gór Europy. Epoka ta trwała około 600.000 lat, w tym okresie pojawiały się cieplejsze fazy. nawet tak ciepłe, że lodowce tatrzańskie kilkakrotnie się cofały. Rośliny uciekające przed zimnem wycofywały się w niż-sze i cieplejsze miejsca, gdzie mieszały się z roślinami już. uprzednio przybyłymi. W ten sposób do podnóża Tatr. a potem i wyżej dostał)¹ się rośliny arktyczne, przybyłe z dalekich gór Azji. jak na przykład szarotka i limba, które trafiły do nas z Gór Ałtajskich. 1*0 ostatniej fali zlodowacenia Tatry prawie w całości stanowiły pustynię skalną, której jedynym ozdobnikiem były kępki ziół i traw pojawiające się z rzadka, a u stóp Tatr rozciągała się tundra stanowiąca mieszankę roślin, które dzisiaj znajdziemy pod biegunem, były tam i rośliny z. ha! alpejskich i rośliny stepowe. Dzisiejszy obraz Tatr i ich bujnych zielonych zboczy tworzył się przez około 10.000 lat. Wraz z ocieplającym się klimatem coraz wyższe partie gór zaczęła zajmować kosodrzewina wraz z limbą, brzozą, modrzewiem, sosną oraz. roślinami zielnymi, świerk lako bardzo zachłanne drzewo wyparł prawie całkowicie sosnę, którą spotkać możemy jedynie na najbardziej niedostępnych urwiskach, skałkach, właśnie jako relikt pierwszych czasów polodowcowych. Prawie równocześnie z brzozą w Tatrach pojawił)¹ się inne drzewa liściaste tj. lipa, olcha, a wraz z ociepleniem klimatu w reglu dolnym pojawił)¹ się klony, jawory, leszczyna.

Klimat nieustannie się jednak zmieniał. stawał się chłodniejszy, w drzewostanie zaczęły pojawiać się buk i jodła, które jako mniej wymagające rośliny wyparły większość przybyłych tam wcześnie; drzew liściastych. V. nowych drzew pojawił się jeszcze cis. dzisiaj prawie doszczętnie już wyniszczony. Cały czas możemy obserwować zmiany w szacie roślinnej. Klimat i gleba to główne czynniki decydujące o ilości i gatunkach rosnących roślin, obecnie możemy zaobserwować wyraźny wpływ człowieka na skład florystyczny Tatr. Tak zwane rośliny synantropijne, czyli te przyniesione przez człowieka to najmłodsi przybysze. Niestety prawie wszystkie te rośliny to odporne chwasty, które z czasem zapewne wyprą rodzime rośliny. Dlatego należy bardzo dbać o to. by chwasty nie miały dogodnych warunków do dalszej ekspansji. Chodzi tu głównie o dbałość o czystość ścieżek górskich oraz terenów koło schronisk, nie można również dopuszczać do nadmiernego wypasu.

Klimat jest głównym czynnikiem wpływającym na roślinność górską. Mówiąc o klimacie górskim należy pamiętać, że nie jest on jednaki na każdej wysokości. Klimat Doliny Kościeliskiej, czy Chochołowskiej znaczenie różni się od klimatu Doliny Pięciu Stawów, czy też. klimatu panującego na szczytach Łomnicy. Rys i Lodowego. Te różnice klimatyczne

Wiadomości Akiutcmickic Sr 46