2795179682

Protez}' szkieletowe

Obróbka mechaniczno-elektrochemiczna stopów metali jest złożonym procesem podczas laboratoryjnego wykonywania protez częściowych. W pierwszej fazie przy użyciu frezów i kamieni korundowych usuwane są nadlewy, co pozwala na uzyskanie odpowiedniego kształtu konstrukcji metalowej. Następnym etapem jest piaskowanie, gdzie przy pomocy proszku karborundowego (cząsteczki o średnicy 180 pm) oraz mieszaniny szkła sodowego (cząsteczki o średnicy 75 pm) z tlenkiem glinu (cząsteczki o wielkości 70 pm lub 250 pm) zostają usunięte resztki masy ogniotrwałej (8, 19). W trakcie tego procesu może dojść do uszkodzenia powierzchni stopu i zwiększenia jego chropowatości. Dlatego w końcowej fazie obróbki mechanicznej należy używać miękkich substancji ściernych. Zbyt długa obróbka mechaniczna może doprowadzić do utraty dokładnego przylegania protezy (17). Proces piaskowania, frezowania oraz szlifowania w trakcie, którego występuje tarcie oraz wzrost temperatury powoduje powstanie zgniotu powierzchniowego metalu, tzn. zostaje wytworzona cienka warstwa o zdefektowanej strukturze krystalicznej i silnie rozdrobnionych ziarnach (3).

Właściwości użytkowe metali i ich stopów decydują o trwałości wykonanych z nich elementów, które narażone są na działanie różnych czynników, które mogą prowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia odlewu. Do właściwości użytkowych metali mających zastosowanie w formie odlewów należą: odporność na ścieranie, korozja chemiczna, korozja elektrochemiczna, działanie wysokiej temperatury oraz nagłe zmiany temperatury, skrawal-ność i szczelność. Korozja jest zjawiskiem, które wpływa negatywnie na jakość metalu. Zmniejsza się jego wytrzymałość mechaniczna oraz pogarszają się walory estetyczne uzupełnienia protetycznego (4, 21). Stopy, które w wyniku niewłaściwej obróbki cieplnej i mechanicznej mogą wykazywać zaburzenia w strukturze wewnętrznej obok obszarów dobrze skrystalizowanych posiadają obszary o niejednorodnej strukturze, np. tzw. zgniot powierzchniowy metalu, który sprzyja tworzeniu ogniwa lokalnego i powoduje korozję stopu. Technologia odlewnicza ma istotny wpływ na chropowatość powierzchni - Ra (roughness av-erage) stopu. Powstałe porowatości mogą być na tyle głębokie, że nawet po procesie elektro-polerowania będą sprzyjały nadmiernemu odkładaniu biofilmu na protezach. Dodatkowo zaburzona struktura metalu może prowadzić do pęknięć protezy, zwłaszcza takich elementów jak klamry oraz do zwiększonej korozji i mikroporowatości.

Wartość chropowatości powierzchni (Ra) określająca gładkość metalu jest istotnym czynnikiem wpływającym na odkładanie się biofilmu na protezach (1, 12). W zagłębienia i nierówności powierzchni dostają się bakterie, które często nie są dostatecznie usuwane podczas zabiegów higienicznych i w konsekwencji przytwierdzają się do płyty protezy (14, 15, 20). Dochodzi do odkładania się biofilmu, w wyniku czego wzrasta podatność na: próchnicę zębów, stany zapalne dziąseł i tkanek przyzębia oraz stomatopatie protetyczne (5, 7, 14, 16,18). Według badań Kyiing-Soo wartość Ra, która będzie zadowalająca klinicznie ze względu na niewielką ilość odkładanej płytki powinna wynosić mniej niż 200 nm (9, 13). Bo/Ien i Quiryen w swoich badaniach Ra=200 nm nazywają ‘Ra progowym’ i podają wyraźnie zmniejszoną ilość odkładanego biofilmu poniżej tej wartości (2). Aby zmniejszyć wartość Ra stosuje się wszystkie dostępne metody polerowania. Na podstawie danych z piśmiennictwa stwierdzono, że najlepsze rezultaty otrzymuje się za pomocą metody elektrochemicznej, która ogranicza zjawisko korozji, uwalnianie jonów metali i odkładanie biofilmu oraz podnosi wytrzymałość odlewu (6).

Celem pracy była ocena chropowatości powierzchni próbek stopu CrCo w zależności

PROTETYKA STOMATOLOGICZNA. 2014. LXIV. 5 355