2649164768

Rys. 11. Odlew zaworu o masie 12t (a) i odlane bloki o stopniowanej grubości (b), każdy o masie 4t, ze staliwa CB6 (0,12%C-0,26%Si-0,16%Mn-10,87%Cr-l,51%Mo-0,14%Ni-0,19%V-0,005%A1.-0,013%B-3,08%Co-0,056%Nb-0,025%N) [21 ]

3. PROGRAM BADAWCZY CÓST 536 (ACCEPT) „OPRACOWANIE STOPÓW DLA KRYTYCZNYCH ELEMENTÓW ELEKTROWNI PRZYJAZNYCH DLA ŚRODOWISKA”

Skrót „ACCEPT” nowego programu COST 536 pochodzi od jego nazwy w języku angielskim: “Alloy development for Critical Components of Environmental friendly Power planT”. Program ten stanowi kontynuację badań prowadzonych w ramach zakończonego w 2003 r. programu COST 522.

Podstawowym celem tego programu jest rozwój elektrowni o wysokiej sprawności i niskiej emisji zanieczyszczeń, realizowany w trzech skalach: nano, meso i makro, począwszy od opracowania innowacyjnych materiałów, aż do atestacji poprawności całego systemu.

Przedsięwzięcie to jest ukierunkowane na opracowanie, kwalifikowanie i wprowadzenie do przemysłu nowych materiałów o zawartości 9-5-12% chromu przystosowanych do pracy w temperaturze do 650 °C, wytrzymałości na pełzanie Rz/óso/ioo ooo ^100 MPa i odporności na utlenianie w środowisku przegrzanej pary. Badania przeprowadzone w ramach programu COST 522 wykazały, że bardzo trudno jest uzyskać równocześnie obie wymienione właściwości materiału. Zwiększona zawartość chromu, która poprawia odporność na utlenianie, sprzyja powstawaniu fazy Z, powodując przejście do roztworu drobnych wydzieleń azotków i węglikoazotków, a tym samym obniżenie wytrzymałości na pełzanie w wysokiej temperaturze [23].

a) Zadaniem grupy roboczej NANO będzie projektowanie i opracowywanie w skali submi-kroskopowej lub nawet atomowej stali o określonej kombinacji własności fizycznych, chemicznych i mechanicznych, przydatnych do pracy w bardzo ciężkich warunkach przemysłowych. Wymagane własności można uzyskać przez dobór odpowiednich pierwiastków i utworzenie właściwej mikrostruktury oraz obróbkę cieplną i technologię wytwarzania (odlewanie, kucie i walcowanie). Powstaje materiał o charakterze kompozytu, w którym ciągliwa metaliczna osnowa zostaje umocniona bardzo drobnymi cząstkami wtórnej fazy o wielkości od 20 do 50 nanometrów.

W opracowaniach tych pomocne będą doświadczenia w zakresie określania zależności między mikrostrukturą a wytrzymałością na pełzanie, uzyskane w poprzednich programach COST, najnowsze metody mikroskopii elektronowej i polowo-jonowej oraz programy komputerowe wykorzystujące wielosystemowe modele równowagi termodynamicznej.

15