2906542690

RECENZJE 275

fizjologicznej i procesach patologicznych dotyczących układu oddechowego, pokarmowego, sercowo-naczyniowego, endokrynnego i rozrodczego.

W części metodycznej obejmującej dwa pierwsze rozdziały dużo miejsca poświęcono nowoczesnym technikom wykrywania i identyfikacji prostaglandyn i ich metabolitów we krwi i moczu. Omówiono szczegółowo metodę chromatografii gazowej (GC) i spektrometrii masowej. Połączenie tych dwóch technik stanowi bardzo duży postęp w identyfikacji prostaglandyn w materiale biologicznym. Omówiono także szczegółowo metodę wysokociśnieniowej chromatografii cieczowej (HPLC) pozwalającą na ilościowe oznaczenia prostaglandyn. Ilustracje zamieszczone w książce są dobrze dobrane i przekonywujące. Następną metodą przydatną w badaniach ze względu na czułość i specyficzność jest metodą radioimmunologiczna (RIA). W metodzie wykorzystano współzawodniczenie prostaglandyny znakowanej trytem i nieznakowanej o wiązanie ze specyficznym przeciwciałem.

Opisane w rozdziale drugim badania poświęcone biosyntezie i metabolizmowi prostaglandyn wykonano właśnie przy użyciu radioimmunologicznego ich oznaczania. Omawiając biosyntezę prostaglandyn autorzy podkreślili rolę najważniejszego prekursora tych związków, a mianowicie kwasu arachidonowego (składnik fosfolipidów błon komórkowych uwalniany z nich pod wpływem różnych czynników). Jest on prekursorem zarówno prostaglandyn klasy E₂ jak i F2. Z błonami komórkowymi związany jest także układ syntetyzujący prostaglandyny. Niektóre leki przeciwzapalne, takie jak indometacyna i aspiryna są silnymi inhibitorami tego układu enzymatycznego. Najważniejszym enzymem biorącym udział w biologicznej inakty-wacji prostaglandyn jest dehydrogenaza prostaglandynowa. Szczególnie obfitują w ten enzym płuca i nerki, w których właśnie przede wszystkim zachodzi biotrans-formacja prostaglandyn.

Rozdział trzeci poświęcony jest zagadnieniom wpływu prostaglandyn na układ dokrewny i roli cyklicznego AMP. Z przytoczonych danych jasno wynika, że prostaglandyny wpływają na czynność sekrecyjną podwzgórza i przysadki zarówno drogą stymulacji wydzielania hormonów podwzgórzowych, jak też na przysadkowe hormony tropowe. Prostaglandyny zwiększają uwalnianie LH, FSH, ACTH, GH i prolaktyny i w ten sposób wpływają na gruczoły wydzielania dokrewnego.

W rozdziale czwartym omawiającym wpływ prostaglandyn na narządy rozrodcze i udział w normalizacji porodu podano szczegółowe dane kliniczne oraz przytoczono obszerne dane porównawcze dotyczące dotychczas stosowanych konwencjonalnych środków stymulujących czynność porodową.

W rozdziale piątym omówiono hipotensyjny wpływ prostaglandyn i ich prekursorów na układ krążenia. Stwierdzono ponadto, że prostanglandyny Ei i E> zwiększają wydatnie przepływ krwi przez naczynia wieńcowe podczas gdy Fi i F₂ wzmagają przede wszystkim siłę skurczu mięśnia sercowego. Część ta stanowi krótki i zwarty zbiór najważniejszych faktów nagromadzonych w ostatnich latach. Dobrze dobrane piśmiennictwo stanowi o wartości tego krótkiego i interesującego opracowania.

Rozdział szósty jest poświęcony udziałowi prostaglandyn w procesach regulacji fizjologicznej ciepłoty i w wywołaniu gorączki. Przytoczone przez autorów eksperymenty sugerują, że prostaglandyny serii E mogą być naturalnymi mediatorami hy-pertermii. Podczas gdy mechanizm regulacji fizjologicznej ciepłoty ciała budzi w dalszym ciągu wiele wątpliwości.

Osobny rozdział poświęcono syntezie i katabolizmowi prostaglandyn w tkance płucnej. Badając grupy prostaglandyn F i E stwierdzono w płucach przewagę ilościową PGF₂ nad PGE₂. Katabolizm prostaglandyn w płucach przebiega w kilku etapach, z których najważniejszym jest utlenienie grupy hydroksylowej przy C15 zachodzące przy współudziale prostaglandynowej dehydrogenazy. Wpływ grupy E i F prostaglandyn na mięśniówkę gładką oskrzeli jest przeciwstawny. Prostaglan-