101
użytkowania ziemi, pozwoliły na możliwie dokładną charakterystykę lokalnych warunków przyrodniczych drogą ich typologizacji. Wyróżnione w ten sposób typy terenu, jednorodne pod względem przyrodniczym i użytkowania ziemi, zostały ocenione i zwaloryzowane pod kątem ich przydatności dla turystyki.
Merytoryczną podstawą oceny i waloryzacji wydzielonych typów były dane zawarte w pracach W. Matuszkiewicza (1968), B. Solińskiej-Górnickiej (1968) i A. S. Kostrowickiego (1970, 1972). Pozwalają one na obiektywną ocenę wielkości obciążenia granicznego, właściwości zdrowotnych, atrakcyjności turystycznej i przydatności funkcjonalnej każdego typu siedliskowego.
OCENA CHŁONNOŚCI NATURALNEJ ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Podstawą oceny chłonności naturalnej była znajomość norm obciążenia granicznego gatunków runa. Pozwoliło to na opracowanie mapy chłonności naturalnej (obciążenia granicznego) terenu (ryc. 15), na której wyróżniono 5 klas chłonności, od najwyższej — o wskaźniku obciążenia granicznego od 8 do 25 osób na hektar przy nieprzerwanym 6-godzinnym użytkowaniu, do najniższej — o wskaźniku obciążenia od 0 do 2 osób/ha/6 godzin.
Znajomość dopuszczalnej wielkości chłonności naturalnej ma dwojakie znaczenie. Po pierwsze — określa ona możliwość penetracji swobodnej w środowisku przyrodniczym, wskazując te obszary, w których penetracja ta jest dozwolona oraz te gdzie jest ona niedopuszczalna z punktu widzenia zachowania walorów przyrodniczych i użytkowych przyrody. Po drugie — pozwala również określić system gospodarowania terenami rekreacyjnymi. Mając do dyspozycji dane o przewidywanym nacisku na określony obszar oraz znając normy obciążenia granicznego i chłonność naturalną, można określić jakie przedsięwzięcia organizacyjne, techniczne i inwestycyjne należy podjąć, aby sprostać naciskowi, nie naruszając w znaczny sposób walorów rekreacyjnych środowiska.
Tabela 23. Chłonność naturalna środowiska przyrodniczego (w ckwidystancic 500 m od brzegu jeziora)
Klasy obciążenia granicznego |
Powierzchnia ha |
minimalna |
Chłonność naturalna średnia |
maksymalna |
I — 8- 25 osób/ha |
99 |
792 |
1485 |
2475 |
II — 6 8 osób/ha |
254 |
1 524 |
I 778 |
1 932 |
III — 4-6 osób/ha |
441 |
1764 |
2 205 |
2 646 |
IV — 2-4 osób/ha |
431 |
862 |
1293 |
1 724 |
V — niedostępna |
920 |
— |
— |
— |
Razem (tereny dostępne) |
2145 |
4942 |
6761 |
8 777 |
Obliczenia własne.