2906543599

111

powierzchnia zakładów przemysłowych w % powierzchnia zmian morfologii terenu w %

z — bonitowany wskaźnik zanieczyszczeń

z = a² + w² + g²,

gdzie: a — zanieczyszczenia atmosfery (od 1 do 5), w — zanieczyszczenia wód (od 1 do 5), g — zanieczyszczenia kompleksu glebowo-roślinnego (od 1 do 5).

n

Wyrażenie £ x, określa ważony wskaźnik antropizacji roślinności

i= i

gdzie, Pi — powierzchnia zajęta przez roślinność w s,-klasie antropizacji, s, — klasa antropizacji, P — powierzchnia jednostki. Wskaźnik s, przybiera wartości od 0 do 10, odpowiednio: 0 — dla lasów naturalnych, 0,5 — dla lasów naturalnych z elementami dosadzonymi lub z gospodarką preferującą jeden gatunek drzew, 1 — dla lasów sztucznych, 1,5 — dla zarośli naturalnych, 2 — dla zarośli sztucznych i młodników, 4 — dla łąk i pastwisk, 5 — dla sadów i plantacji krzewów, 6 — dla pól ornych, 7 — dla roślinności spontanicznej na bardzo zmienionych siedliskach, 10 — kompletny brak roślinności.

Wyżej zaproponowana skala przekształceń roślinności ma charakter fizjonomiczno-formacyjny. Opiera się ona na założeniu, że naturalnym zbiorowiskiem finalnym niemal na całym obszarze Polski jest las. Im bardziej roślinność zbliża się do „typu” lasu, tym bliższa jest naturalności.

Omówiona skala jest świadomym uproszczeniem problemu, dzięki czemu wskaźnik antropizacji środowiska (A) ma charakter uniwersalny. Jest on możliwy do obliczenia wprost z mapy topograficznej (1:10000 lub 1:25000) oraz z danych urzędów gminnych. Nie wymaga szczegółowych badań terenowych.

Na podstawie obliczeń wskaźnika A wykonano kartodiagram (ryc. 22) wskazujący na niewielkie odkształcenia antropogeniczne badanego terenu. Najbardziej naturalne są krajobrazy leśne oraz przyjeziorne. Tereny wyraźnie przekształcone przez człowieka (wartość wskaźnika powyżej 30) zajmują bardzo małe powierzchnie. Są to obszary gęsto zaludnione i intensywnie użytkowane turystycznie.

Zwraca uwagę odbiegająca od sąsiednich terenów dolina Czarnej Hańczy w odcinku górnym. Mimo że jest ona słabo zaludniona i prawie nie użytkowana rolniczo, znalazła się w klasie 3, a to ze względu na zanieczyszczenie rzeki ściekami z Suwałk. Wody przepływające przez jezioro Wigry oczyszczają się. W dolnym biegu (mimo intensywniejszego użytkowania rolniczego) dolina jest mniej odkształcona antropogenicznie.