Ponieważ środki są gromadzone na rzecz wszystkich, i w pewnym zakresie konkurujących, podsystemów, nie byłoby uzasadnione tworzenie przedmiotowego Funduszu przy jednym z przedsiębiorstw przesyłowych Przy tworzeniu wymienionego Funduszu należałoby • zgodnie z wymaganiami Ministra Finansów i Ministra Gospodarki - wyeliminować możliwość wykorzystywania gromadzonych na nim środków dla zaspokajania bieżących potrzeb społecznych, gdyż w takim przypadku zostaną one szybko ograniczone na skutek zablokowania przedsięwzięć gospodarczych stanowiących źródła tych środków To ograniczenie nie dotyczyłoby korzyści uzyskiwanych według tradycyjnych podziałów pomiędzy budżetem centralnym i lokalnym do poziomu wynikającego z rentowności na lokatach bankowych, a jedynie tej części powyżej IRRk lub IRRp. która ulega 'transferowi z przedsięwzięć superopłacalnych do innych, trochę mniej, ale nadal opłacalnych, przy zachowaniu realizacji wymaganych IRR będących źródłem finansowania m in wyżej wymienionych potrzeb społecznych Tak zorganizowany Fundusz miałby tę cechę, że w momencie wyczerpania ponadprzeciętnie (według perspektywy publicznej) atrakcyjnych opcji i na skutek wspierania i aktywizacji porażejprzeaętnych opcji, a także spełnienia warunków ekorozwoju w obszarze gospodarki energetycznej, mógłby ulec wyczerpaniu i zamknięciu
Porządkowanie opcji
Proces dochodzenia do uporządkowanej oceny alternatywnych możliwości działania ma kapitalną wagę w całym procesie zarządzania gospodarką energetyczną. Znowu istnieją istotne różnice w zależności od sposobu zorganizowania systemu W przypadku systemu zmonopolizowanego i silnie zintegrowanego istnieje potrzeba przygotowywania centralnych planów z bardzo dużym prawdopodobieństwem błędów i podatnością na partykularyzm ocen Wydaje się, że w Polsce mamy aż nadto przykładów skutków takiej organizacji gospodarki. W przypadku systemu zdecentralizowanego i zdemonopołizowanego instytucją najlepiej porządkującą alternatywy jest rynek W dalszej części pracy przedstawiono aktualne koncepcje nt organizacji rynku w systemach energetycznych i rotę kilku wybranych instrumentów, takich jak dostęp trzeciej strony (TPA), czy ekonomiczny rozdział obciążeń (ERO).
W tym miejscu prezentujemy tytko rolę omawianego wcześniej Funduszu w systemie zorganizowanym rynkowo Z dokonanych wcześniej analiz SRC wynika, że na terenie miasta można zdefiniować przedsięwzięcia z zakresu zarządzania popytem na nośniki energii oraz modernizacji systemu produkcji i dostawy energii o różnej atrakcyjności ekonomicznej W ogólności trudno jest jednoznacznie określić, które przedsięwzięcia należy uruchamiać w pierwszej kolejności Zależeć to bowiem może nie tytko od jakości rozwiązań technicznych, bezwzględnych kosztów, skutków ekonomicznych i ekologicznych, wpływu na rynek pracy, ale także od dostępu do środków pieniężnych i oceny ryzyka z perspektywy miasta Dlatego też byłoby szczególnie wskazane zlokalizowanie omawianego Funduszu w miejscu, w którym mógłby on odgrywać aktywną rołę w procesie wyboru opcji modernizacja całej gospodarki energetycznej. Przy takim ulokowaniu Fundusz mógłby stanowić źródło współfinansowania wybranych na drodze konkurencji ofert przedsięwzięć po obu stronach bilansu energii. Potenqalny dostęp do środków Funduszu (przyp.: o charakterze grantowym lub niskooprocentowanym) stanowiłby istotną zachętę do składania poważnych, długoterminowych ofert oraz gwarantowałby miastu możliwość bezpośredniego wpływu na kierunki podejmowanych decyzji inwestycyjnych (warunek wsparcia finansowego) i w ten sposob realizację postawionych przed władzami samorządowymi obowiązków.
Jeżeli celami dla samorządów są oszczędność zasobów naturalnych, w tym paliw, ochrona środowiska naturalnego oraz budowa rynku pracy opartego o działalność konkurencyjną i perspektywiczną, to przewagą zaproponowanego mechanizmu w stosunku do rozwiązań aktualnych jest • naszym zdaniem - to. że:
pozwala weryfikować ogólne cele, definiowane przez rząd i samorząd, przez społeczeństwo (klientów) i szerokie grono fachowców (technika, finanse, ekonomia) w oparciu o kryteria efektywnościowe w ramach dostępu do rynku, co umożliwia dynamiczną jakościową i ilościową weryfikację celów,
oddziałuje na zasadach dźwigni na inwestorów niebudzetowych i zwiększa możliwości finansowania inwestycji.
decyzje finansowe ze środków o charakterze budżetowym podejmowane są bliżej poziomów rzeczywistych realizacji, a więc obciążone są mniejszym prawdopodobieństwem błędów, decyzje są rozproszone, co dalej obmza systemowe (łączne) ryzyko błędów,
zuje się cel upodmiotowiania społeczeństwa, pozwalając na podejmowanie cłeCy2J| na
się rolę redystrybucyjną rządów z zapewnieniem realizacji celów definiowam-*. ntralne i lokalne. w*nycn przez
kosztów stały rozwiązania w
przetargu ofert zł
m płynącym z dodatkowych kosztów finansowych
do budżetu w wyniku znacznego poprawienia pyt i zwiększania skali penetraqi rynkowej tymi nowanych mechanizmów finansowych do analiz energię w coraz szerszym zakresie można będzie wyn inwestycyjnych na rozwój
wać większą k uren popytem w stosunku do
. Oznacza to. :e skala środków adzonych owanym
skali trafiać będzie do kcyjnych ębiorstw
żarna wzrostu popytu niezbędne realizacje rozwojowe będą
strony podazowej, a c u inwestowania w roz po
anizmem tytko w ogranicz etycznych, gdyż w wyniku og
w czas odatkowo kreowane w powyższy spo progno u i cen ą stabilne
stosun małym ryzykiem, co spowoduje, ze p siębior ększą ą wartość
rynkową, a skala wymaganych środków własnych przy podejmowaniu inwestyqi będzie maleć w wyniku uwiarygodnienia korzyści dla inwestorów przez dobrą prognozę Tak więc nawet stosunkowo nieznaczny udział własny przedsiębiorstw energetycznych w kosztach inwestycyjnych może być w tych a kłonnych w ba do ia tak
° P ści. Mechan m z iecz przed
' e i obciążania ich finansowymi skutkami odbiorców
powinien być zaproponowany w projekcie Prawa energetycznego mechanizm rynkowy (dostęp trzeciej strony do sieci - TPA) wyzwalający konkurencję zarówno pomiędzy przedsiębiorstwami produkującymi pożądane nośniki energii, jak i pomiędzy przedsiębiorstwami i opcjami popytowymi przedstawianymi na rynku przez przedsiębiorstwa obrotu lub/i dystrybucji