3071579959

Instytucje ochrony zdrowia - wprowadzenie do problematyki¹

Nie sposób odnieść się do problematyki poruszanej w niniejszej pracy bez podjęcia choćby próby zdefiniowania pojęcia „ochrona zdrowia” jako takiego. Instytucje traktowane tutaj jako podmioty albo inaczej uczestnicy obrotu prawnego relatywizowane są bowiem w samym jego tytule do tego terminu właśnie. To on zakreśla ich cele, zadania i funkcje, istotne z perspektywy niniejszej publikacji. Z uwagi na liczbę lub różnorodność tego rodzaju podmiotów, a także niekiedy pewne problemy z przyporządkowaniem do określonej grupy (tj. instytucji czy podmiotów ochrony zdrowia), autorzy nie przedstawiają ich wyczerpującego katalogu, ograniczając swoją wypowiedź do wybranych instytucji. Wybór ten, co przyznają, został dokonany w oparciu o subiektywne przeświadczenie co do szczególnej roli scharakteryzowanych w niniejszej pracy podmiotów w systemie ochrony zdrowia.

Przechodząc zatem do próby zdefiniowania krytycznego z powyższej perspektywy pojęcia „ochrona zdrowia”, podkreślić wypada, że jest ono niejednoznaczne, co więcej - używa się go częstokroć na przemian z takimi terminami jak „opieka medyczna” czy „system ochrony zdrowia”.

Najbardziej ogólna, mająca, jak się zdaje, dominujące znaczenie w naukach o zdrowiu, definicja traktuje ochronę zdrowia jako system zorganizowanego działania na rzecz zdrowia społeczeństwa [1]. Takie ujęcie znajduje aprobatę w jednym z postanowień World Health Report 2000. Raport ten obejmuje przedmiotowym pojęciem wszystkie organizacje, instytucje, ludzi, działania, których pierwszorzędnym celem jest promować, przywracać i utrzymać zdrowie [2], Z kolei Jacek Graliński [3] przedstawia ochronę zdrowia jako zjawisko, które scala prawne i ekonomiczne podstawy tworzenia warunków sprzyjających utrzymaniu zdrowia (polityka podatkowa, ochrona środowiska itp.) oraz polityki zdrowotnej.

Jeśli mówimy o wszelkich działaniach realizowanych w sposób zorganizowany, to okazuje się, że pojęcie ochrony zdrowia można traktować bardzo szeroko. Z jednej strony są to

10

1

Tekst stanowi modyfikację zagadnienia „Ochrona zdrowia” opublikowanego pierwotnie w: Ł. Balwicki, M.Gajewska, Ł. Karczyński, A. Modlińska, M. Nowalińska, I. Pawłowska, J. Pęgiel- Kamrat, E. Wojdak Haasa, T. Wołowski, M. Zarzczna- Baran „ Zdrowie -autoteliczny przedmiot namysłu” [w:] L. Wengler, E. Adamska-Pietrzak, A. Janaszczyk, L. Pawłowski, A. Zimmermann (red.) Nauki o zdrowiu. Architektonika dziedziny. Tom 1: Prolegomena, Gdańsk 2010