3179027837

Wstęp

Niniejsze opracowanie kierowane jest w głównej mierze (choć nie tylko!) do osób zajmujących się diagnozą psychologiczną dzieci w poradniach psychologiczno-pedagogicznych^{1 2}. Ma ono charakter przede wszystkim informacyjny, to znaczy omawia wybrane kwestie diagnozy dzieci odmiennych (od większości dzieci pochodzenia polskiego) pod względem etnicznym, językowym i kulturowym, jak również rekomendacyjny, a nadrzędnym jego celem jest upowszechnienie dobrych praktyk diagnostycznych³.

Diagnoza psychologiczna, mimo że przeprowadzana może być kompetentnie wyłącznie przez osobę posiadającą wykształcenie psychologiczne, powinna być osadzona w szerszym kontekście diagnostycznym, a więc powinna także uwzględniać współpracę z innymi specjalistami i specjalistkami. Temat wielokulturowości i wielojęzyczności jest w naszym społeczeństwie tematem na tyle nowym, że specjaliści ci (np. pedagodzy czy logopedzi) mogą odczuwać potrzebę dokształcania się w tym zakresie w takim samym stopniu, w jakim odczuwają ją psychologowie. Dlatego też zachęcamy psychologów i psycholożki do dzielenia się wiedzą i wskazówkami zawartymi w tym opracowaniu z osobami bez wykształcenia psychologicznego, z którymi wspólnie pracują. Mimo że osoby te nie będą przeprowadzały diagnozy psychologicznej, to mamy nadzieję, że skorzystają z zawartych tu refleksji i wniosków, dotyczących sposobów postępowania (w kontekście pracy poradni) z osobami wielojęzycznymi i/lub pochodzącymi z innych kultur.

Można w tym miejscu wskazać co najmniej dwa powody, dla których powstanie niniejszego opracowania stało się palącą koniecznością.

Pierwszy wiąże się z rosnącą różnorodnością kulturową i językową potencjalnych osób badanych, z jakimi stykać się mogą psychologowie. Pojawiają się więc zupełnie nowe wyzwania przed osobami zajmującymi się diagnozą psychologiczną. Coraz częściej diagnoza ta dotyczy: (a) dzieci imigrantów, a więc osób, których kultura pochodzenia

19

1

   Warto w tym miejscu podkreślić, że zarówno logopedzi, jak i pedagodzy, podobnie jak psycholodzy, nie są w Polsce dostatecznie przygotowani do diagnozowania dzieci wielojęzycznych i o różnym zapleczu kulturowym. Z tego też powodu zachęcamy do zapoznania się z niniejszą publikacją wszystkich pracowników poradni psychologiczno--pedagogicznych, jak również studentów psychologii i pedagogiki, a nie wyłącznie specjalistów prowadzących diagnozę psychologiczną.

2

   W tym miejscu chcielibyśmy podziękowaćwszystkim Uczestniczkom i Uczestnikowi warsztatu pt.„Rola poradni psycholo

3

giczno-pedagogicznej w procesie wspierania dziecka ze specjalnymi potrzebami wynikającymi z różnic kulturowych", który odbyt się podczas konferencji pt.„Dzieci wielojęzyczne i wielokulturowe w polskim systemie edukacji"zorganizowanej przez Ośrodek Rozwoju Edukacji na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej we współpracy z Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji w dniach 28-29 września 2012 roku w Rawie Mazowieckiej (strona internetowa: http://www. ore.edu.pl/strona-ore/index.php?option=com_content&view=artide&id=2744%3Adzieci-wielojzyczne-i-wielokul-turowe-w-polskim-systemie-edukacji-sprawozdanie-z-konferencji&catid=l06%3Aspecjalne-potrzeby-edukacyjne-aktualnoci&ltemid=1081). Wypracowane podczas warsztatu przykłady dobrych praktyk diagnostycznych zostały włączone do niniejszego opracowania. Materiały z konferencji można znaleźć pod adresem: http://www.ore.edu.pl/ index.php?option=com_phocadownload&view=category&id=117:ucze-cudzoziemski-w-polskiej-szkole&ltemid=1084 (dostęp 17.09.2013).