3197489610

Tomasz Sierotowicz

Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle ORGMASZ [e-mail]

Katarzyna Wójcik

Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle ORGMASZ [e-mail]

SYSTEMOWY MODEL ZARZĄDZANIA RYZYKIEM A JAKOŚĆ ZARZĄDZANIA

Wprowadzenie

Zagadnienie ryzyka i niepewności nabiera większego znaczenia w warunkach wysokiego stopnia zmienności otoczenia rynkowego przedsiębiorstwa. Dlatego zagadnienie zarządzania ryzykiem coraz częściej zajmuje istotne miejsce w strategii rozwoju nie tylko na poziomie firm, ale również państw. Również tendencje globalizacyjne sprawiają, że wiele organizacji ponadnarodowych stara się opracować systemowe rozwiązania dotyczące zarządzania ryzykiem. Ryzyko ze swej natury zawiera pewien poziom niepewności. Dotyczy ono pojawienia się niespodziewanych uwarunkowań, które wpływają negatywnie na wyniki działalności przedsiębiorstw. Podstawową trudnością w zarządzania ryzykiem jest antycypacja ewentualnych źródeł ryzyka. Są one specyficzne dla rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Ogromna ich różnorodność oraz trudność w określeniu skutków ryzyka sprawia, że zdolność do zarządzania ryzykiem jest ograniczona. Pomimo wielu trudności powstają systemowe modele radzenia sobie z ryzykiem oraz jego skutkami. Pomimo, że nie stanowią one zupełnego rozwiązania problemu, niemniej jednak wydaje się, że stanowią one realną pomoc w przeciwdziałaniu negatywnym skutkom ryzyka.

Ryzyko i zarządzanie ryzykiem

Ryzyko nie jest zagadnieniem nowym. Towarzyszy ono każdemu przedsięwzięciu gospodarczemu w różny sposób. Najczęściej kojarzy się z niebezpieczeństwem niepowodzenia różnego rodzaju działań, zaś negatywne jego efekty kojarzone są przeważnie z trudnościami finansowymi. W dyscyplinie zarządzania ryzyko odnosi się do wielu zagadnień, jak choćby osiąganie wyznaczonych celów strategicznych, czy innowacyjności. Jak wiele zagadnień związanych z dyscypliną zarządzania, również ryzyko i niepewność są różnie definiowane. The Australian/New Zealand standard for Risk Management (AS/NZS4360, 2004) definiuje ryzyko jako “możliwość wystąpienia zdarzeń, które mają wpływ na obrane cele. Zdarzenia te mogą wspomagać jak i uniemożliwić osiągnięcie wytyczonego celu. Zdarzenia te są określane miarą skutków, jakie mogą wywołać lub prawdopodobieństwem ich wystąpienia”. Pomimo dość ogólnej definicji ryzyka, w AS/NZ wypracowano i przedstawiono pięciostopniową, systemową koncepcję zarządzania ryzykiem.

Definicja zaproponowana przez EFQM (The EFQM Framework for Risk Management, 2005, s. 8), brzmi następująco: ryzyko „to kombinacja możliwości wystąpienia dowolnego zdarzenia oraz jego konsekwencje”. Przy czym określenie „konsekwencje” jest rozumiane w sensie zarówno pozytywnego jak i negatywnego wpływu na obrane cele. Natomiast „ryzyko” jest rozumiane jako samo zdarzenie, w przeciwieństwie do przyczyn, które to zdarzenie wywołały.