3220342400

LUDZIE UCZELNI ■

Nagrody Prezydenta Szczecina

za najlepszą pracę doktorską...

Dużo się mówi o bezpieczeństwie energetycznym Polski. Alternatywą dla elektrowni węglowych i gazowych, poza elektrowniami atomowymi, jest wykorzystanie ciepła z wnętrza Ziemi - przynajmniej w skali lokalnej lub regionalnej. Na ile uda się zbudować własne bezpieczeństwo i suwerenność energetyczną, wykorzystując krajowe zasoby energetyczne, zależy od nowoczesnych technologii i innowacji, a te powstają w pracowniach naukowców, m.in. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. W drugiej edycji konkursu o Nagrodę Prezydenta Szczecina za najlepszą pracę doktorską ukierunkowaną na nowoczesne technologie i innowacje zwyciężyła dr Aleksandra Borsukiewicz-Gozdur z Katedry Techniki Cieplnej na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki. Tematem rozprawy była „Ocena efektywności pracy elektrowni geotermalnej z czynnikiem organicznym”. Badania geologiczne wskazują, że nawet cztery piąte powierzchni Polski posiada odpowiednie warunki do budowy zakładów pozyskujących energię geotermalną, jednak dotychczas skala wykorzystania energii geotermalnej jest znikoma. W Polsce funkcjonuje pięć ciepłowni geotermalnych, ale jak dotychczas nie mamy ani jednej elektrowni. Biorąc pod uwagę temperaturę skał, w rejonie Szczecina są jedne z lepszych warunków do lokalizacji takiego przedsięwzięcia - 120-140°C na głębokości 3-4,5 tys. metrów. W swojej pracy dr Aleksandra Borsukiewicz-Gozdur udowadnia, że można to ciepło wykorzystać, i nie są to tylko rozważania teoretyczne. Na bazie wyników rozprawy powstała koncepcja budowy stanowiska badawczego. W ramach finansowanego przez MNiSW projektu rozwojowego oraz wspólnym nakładem pracy zespołu badawczego, którego liderem jest prof. Władysław Nowak w Katedrze Techniki Cieplnej naszej uczelni, pod koniec 2008 r. powstała prototypowa instalacja badawcza minisiłowni z czynnikiem organicznym, zasilana wodą o temperaturze 100°C o mocy 22 kW.

- Jak ocenia Pani szanse i możliwości wykorzystania efektów swojej pracy w praktyce?

- Uważam, że szansa jest duża - zwłaszcza że wsparcie dla wdrożeń nowych, innowacyjnych i rozproszonych technologii energetycznych, szczególnie tych związanych z odnawialnymi źródłami energii, jest obecnie większe niż kiedykolwiek dotychczas. Zaletą energii geotermalnej jest stosunkowo niski koszt eksploatacji urządzeń ją pozyskujących, a także znikomy negatywny wpływ na środowisko naturalne. Największą wadą jest stosunkowo duży nakład inwestycyjny związany z wykonaniem odwiertów geotermalnych.

Myślę także, że stanęliśmy przed barierą tej pierwszej udanej inwestycji. Jeśli uda się ją zrealizować (może w Szczecinie) łatwiej będzie zniwelować obawy władz lokalnych i zdobyć zaufanie inwestorów do udziału w tego typu przedsięwzięciach.

- Muszę podkreślić jeszcze jedną ważną kwestię - w pracy doktorskiej analizowałam możliwość wykorzystania wód geotermalnych do produkcji prądu elektrycznego, ale uzyskane wyniki i wnioski mogą znaleźć zastosowanie wszędzie tam, gdzie występuje niskotemperaturowe źródło ciepła (90-130), np. energia odpadowa w różnych gałęziach przemysłu. Takie zastosowanie siłowni małych mocy cieszy się obecnie największym zainteresowaniem przedsiębiorców. Oczywiście, należy wykonać jeszcze szereg badań eksperymentalnych i udoskonaleń prototypu, ale pracuję w świetnym zespole badawczym, a świadomość, że urządzenie ma potencjalną szansę na zastosowanie w warunkach rzeczywistych jest najlepszą motywacją do dalszej pracy.

... i magisterską

Nagrodę Prezydenta Miasta Szczecin za najlepszą pracę magisterską otrzymał Bartosz Bielski, absolwent Wydziału Informatyki. Praca pt. „Pasywna identyfikacja systemów operacyjnych za pomocą sztucznych sieci neuronowych” została wykonana pod kierunkiem dr. inż. Przemysława Klęska w Katedrze Metod Sztucznej Inteligencji i Matematyki Stosowanej. Autor podjął problem rozpoznawania systemów operacyjnych takich jak Windows, Linux, Solaris itd. na podstawie danych z ruchu internetowego. Jest to problem ciekawy i ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa w sieciach komputerowych. Narzędzie rozwiązujące skutecznie ten problem ułatwiłoby pracę administratorom sieci komputerowych, podniosłoby bezpieczeństwo, pomogłoby identyfikować intruzów w sieci podszywających się pod pełnoprawnych użytkowników. Bartosz Bielski zaproponował skuteczne rozwiązanie. Jest ono oparte na technice obliczeniowej znanej jako sztuczne sieci neuronowe i pozwala na skuteczne rozpoznawanie z prawdopodobieństwem większym niż 90 proc. Przed zaproponowaniem ostatecznej metody, autor wnikliwie przebadał problem i wypróbował w sposób krytyczny kilka podejść: analizę statystyczną, sieci neuronowe MLP, sieci neuronowe RBF, generowanie reguł decyzyjnych.

Tekst i zdjęcie: Renata Kajrys

Forum Uczelniane nr 3 (3) lipiec 2009 | 9