1.1. Źródła polskiego prawa w tym prawa pracy
Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są:
• konstytucja,
• ustawy,
• ratyfikowane umowy międzynarodowego,
• rozporządzenia,
• akty prawa miejscowego (na obszarze działania organów, które je ustanowiły),
• polskie normy.
Urzędowym źródłem poznania prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na podstawie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych dzienniki urzędowe. Najważniejszymi takimi dziennikami są Dziennik Ustaw i Monitor Polski.
a) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Konstytucja jest to najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza Rzeczypospolitej Polskiej), uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku. Ogłoszony w Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, wszedł w życie 17 października 1997. Konstytucja złożona jest z preambuły i 13 rozdziałów, w tym 243 artykułów. Poniżej kilka artykułów Konstytucji:
art. 24
Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.
art. 33
• Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym,
• Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.
art. 65
• Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.
• Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę.
• Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter dopuszczalnego zatrudniania określa ustawa.
• Minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej wysokości określa ustawa.
4
Opracował ABC-HSE PIOTR OYRZANOWSKI JR