3329133555

15

Zadania i ogólna budowa układów konstrukcyjnych podwozia

Uwzględniając różne konstrukcje pojazdów samochodowych można przyjąć wiele kryteriów ich podziału, np. ze względu na:

■    zdolność przewozową, czyli ładowność;

■    rodzaj nadwozia;

■    liczbę przewożonych osób;

■    rodzaj i moc silnika oraz sposób jego umiejscowienia;

■    usytuowanie mechanizmów napędowych;

■    liczbę napędzanych osi.

Zadania i ogólna budowa układów    -»

konstrukcyjnych podwozia

Każdy pojazd, niezależnie od przeznaczenia i konstrukcji, składa się z:

■    nadwozia, które stanowi zewnętrzną obudowę pojazdu; jego podstawową i największą częścią jest kadłub, któremu bez względu na przeznaczenie pojazdu i rodzaj nadwozia stawia się określone wymagania ogólne, jak np. odpowiednia wytrzymałość, lekkość konstrukcji, szczelność, ochrona jadących przed skutkami zderzenia pojazdu i wpływem czynników atmosferycznych czy izolacyjność akustyczna;

■    jednostki napędowej, którą może stanowić tłokowy silnik spalinowy, silnik elektryczny lub inny zmieniający dowolny rodzaj energii w pracę mechaniczną albo ich kombinacja (napęd hybrydowy);

■    podwozia, w którym znajdują się układy funkcjonalne, pozwalające przenieść moment obrotowy i moc jednostki napędowej na koła samochodu, połączyć koła z nadwoziem oraz prowadzić samochód.

Strukturę pojazdu tworzy zbiór jego elementów konstrukcyjnych, które są uporządkowane i wzajemnie powiązane w celu realizacji określonych funkcji. Elementami struktury są układy (np. kierowniczy, hamulcowy), zespoły (np. skrzynka biegów, silnik, tylny most), podzespoły (np. tarcza sprzęgła, przegub wału napędowego) i mechanizmy (np. mechanizm różnicowy, mechanizm zwrotniczy), które z kolei można podzielić na pary kinematyczne (np. czop i panewka, współpracujące koła zębate) oraz poszczególne części.

Układ to zbiór elementów realizujących to samo zadanie. Składa się on z zespołów, podzespołów, elementów i par kinematycznych. Przykładami układów funkcjonalnych są układ kierowniczy, hamulcowy itp.

Zespół jest to zorganizowany (uporządkowany) zbiór elementów składowych stanowiących gotowy wyrób, np. sprzęgło, skrzynka biegów, zawieszenie, tylny most itp.

Podzespół, nazywany również zespołem drugiego rzędu, stanowi podzielną lub niepodzielną część zespołu, jak np. tarcza sprzęgła, kompletna obudowa sprzęgła, zacisk hamulca itp.

Mechanizm to zespół współpracujących ze sobą części składowych, spełniających określone zadanie, jak np. przenoszenie ruchu lub siły (mechanizm różnicowy, mechanizm zwrotniczy, mechanizm uruchamiający hamulce).

Element stanowi niepodzielną część zespołu lub podzespołu, np. wałek sprzęgłowy skrzynki biegów, koło zębate, tłok zacisku hamulca itp.

Para kinematyczna jest to połączenie ruchowe dwóch członów (elementów), np.: przegub kulowy, czop i panewka łożyska itp.