3331457117

18

ROZDZIAŁ 1. JĘZYK

Te trzy stosunki: syntaktyczny, semantyczny i pragmatyczny pozostają w zależnościach do siebie. A mianowicie pragmatyczny stosunek zakłada stosunki: semantyczny i syntaktyczny, a stosunek semantyczny zakłada stosunek syntaktyczny. Możemy badać system znaków rozważając tylko stosunki między znakami, czyli ograniczając się do aspektu syntaktycznego. Jeśli jednak chcemy rozważać aspekt semantyczny znaku, to musimy uwzględnić aspekt syntaktyczny. To, jak kształtuje się relacja znaku do rzeczywistości, wymaga uwzględnienia znajomości tego, jak odnoszą się znaki do siebie. Stosunek pragmatyczny zakłada zaś oba pozostałe stosunki: syntaktyczny i semantyczny. Można bowiem rozważać stosunek znaku do użytkownika tylko ze względu na stosunek znaku do rzeczywistości, a to nadto wymaga również uwzględnienia stosunku znaków do siebie.

Reguły syntaktyczne umożliwiają tworzenie znaków ze znaków. Układ znaków — zwykle jest to skończony ciąg — jest znakiem, gdy jest zbudowany zgodnie z regułami syntaktyczny mi.

Definicja 1.2. Znak złożony to znak zbudowany ze znaków zgodnie z regułami syntaktyczny mi.

Definicja 1.3. Znak prosty to znak, który nie jest złożony.

Zauważmy, że znaki jako przedmioty materialne są złożone fizycznie. Sam fakt, że w jakimś znaku dałoby się wyróżnić fragment, który oddzielnie jest znakiem nie oznacza, że znak jest złożony. Warunkiem złożenia jest bowiem to, aby znak ten jako całość dał się przedstawić jako zbudowany tylko ze znaków.

Naukę o znakach i ich funkcjach nazywa się „semiotyką”. Już sofiści (Kratylos i inni) oraz Platon okazjonalnie poruszali problemy semiotyczne. Systematyczne ujął ją jednak dopiero Arystoteles. Podziału semiotyki na syntaktykę, semantykę i pragmatykę dokonał Ch. Morris, od którego pochodzi też nazwa tej dziedziny wiedzy. Użycie terminu „semantyka” na oznaczenie badań nad stosunkami między znakiem a tym, czego jest to znak, zostało uznane w nauce dzięki Alfredowi Tarskiemu, światowej sławy logikowi polskiemu.

1.1.2 Funkcje języka

Język jest pewnego rodzaju narzędziem. Omówimy cztery podstawowe funkcje tego narzędzia, a mianowicie:

1. przekazywania informacji,