Szkic dokumentacyjny [9] jest podstawowym dokumentem do wykonania tyczenia; sporządzany jest na podstawie dokumentacji projektowej. Jego treść powinna zawierać następujące elementy:
- rysunek istniejących w terenie obiektów powierzchniowych (czarny), rysunek istniejących w terenie obiektów podziemnego uzbrojenia (czarny),
- dane dotyczące położenia osnowy geodezyjnej i innych punktów oparcia (czarny),
- rysunek obiektów projektowanych (czerwony),
- obliczone miary konieczne do wytyczenia projektu w terenie (czerwony),
- obliczone miary kontrolne (czerwony).^
Szkic tyczenia [9] - jest dokumentem potwierdzającym wytyczenie wszystkich lub wybranych elementów, które zawarte były na szkicu dokumentacyjnym. Na szkicu tym wpisuje się wszystkie dane liczbowe do wytyczenia, miary otrzymane w trakcie tyczenia terenowego odłożone i pomierzone, miary kontrolne, a także dane uzyskane z pomiaru istniejących urządzeń podziemnych.
Metody tyczenia lokalizującego punktów sytuacyjnych [9]:
- metoda biegunowa,
- metoda wcięcia kątowego w przód,
- metoda ortogonalna,
- metoda przecięć,
- metoda trygonometryczna.
Metoda biegunowa [9] polega na wyznaczeniu prostej odniesienia (kierunek od stanowiska -do punktu osnowy realizacyjnej), odłożeniu zadanego kąta od prostej odniesienia i odłożeniu na zadanym kierunku projektowanej odległości.
Metoda wcięcia kątowego w przód [9] wykonywana jest z dwóch punktów o znanych współrzędnych i polega na odłożeniu z dwóch stanowisk wcinających kątów obliczonych ze współrzędnych.
Metoda ortogonalna [9] opiera się na zasadzie bardzo podobnej do metody ortogonalnej, stosowanej do pomiarów szczegółów sytuacyjnych, czyli mając znany bok odciętych, odmierzamy na nim właściwe odległości, a w nich wyznaczamy kierunki prostopadłe i odmierzamy na nich właściwe odległości.
Metoda przecięć [9] polega ona na określeniu czterech punktów wyznaczających dwie proste przecinające się w tyczonym punkcie.
Metoda trygonometryczna [9] polega na wstępnym wyznaczeniu położenia punktu tyczonego i późniejszym pomiarze kątów i odległości w trójkącie, którego jednym z wierzchołków jest tyczony punkt, a dwoma pozostałymi punkty osnowy. W oparciu o pomierzone kąty i odległości oraz współrzędne punktów osnowy oblicza się - poprzez wyrównanie - współrzędne wstępnie wytyczonego punktu, który przez wprowadzenie poprawek trasowania przesuwa się w położenie zgodne z projektowanym
Tyczenie wysokościowe punktów wykonuje się metodą niwelacji geometrycznej lub trygonometrycznej.6 Dokładność tyczenia [9]
Miarą dokładności tyczenia jest błąd średni tyczenia m, i jego wielokrotności. Z błędem średnim związany jest stopień zaufania do wyniku (w statystyce nazywany poziomem ufności), określany wielkością prawdopodobieństwa Pr oznaczającego, że czynność tyczenia dokonana zostanie z błędem nie większym niż r*m, czyli r-krotną wielkością jej błędu
5 Wytyczne Techniczne G-3.2 „Pomiary realizacyjne”
6 Wytyczne Techniczne G-3.2 „Pomiary realizacyjne”
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
14