NAUKA
PODSUMOWANIE PROJEKTU ABC
częstością, z jaką zjawisko nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych dotyka pacjentów w Europie. Jak pokazują badania, zaleceń terapii nie przestrzega około 50% chorych. W zależności od leku może się to wiązać z różnymi konsekwencjami: od nieskutecznego leczenia chorób przewlekłych w przypadku terapii nadciśnienia lub astmy, przez odrzucenie przeszczepów przy niesystematycznym przyjmowaniu leków immunosupre-syjnych, skończywszy na śmierci przy stosowaniu niewtaściwych dawek leków na niewydolność krążenia lub przeciwkrzepliwych.
Waga tego problemu przyczyniła się do powstania idei paneuropejskiego projektu naukowego, którego głównym celem było zidentyfikowanie przyczyn nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych i sformułowanie wytycznych dla polityków Unii Europejskiej, które poprawią ten niekorzystny stan rzeczy. - .. Wdrożenie interwencji poprawiających przestrzeganie zaleceń terapeutycznych w każdym gabinecie lekarskim w całej Wspólnocie pozwoliłoby na znaczące oszczędności w wydatkach na zdrowie' - mówił prof. Przemysław Kardas, kierownik I Zakładu Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, dyrektor naukowy Projektu ABC i zarazem jego pomysłodawca - ..Mniejsza liczba hospitalizacji, ciężkich powikłań oraz lepsza kontrola chorób przewlekłych pozwoliłyby na milionowe oszczędności. Szacuje się, że Narodowy Fundusz Zdrowia traci rocznie z tego powodu okoto 6 mld złotych, czyli 10% swojego budżetu. - To tyle, ile rocznie Fundusz wydaje na całą podstawową opiekę zdrowotną - komentuje prof. Kardas.
W skład międzynarodowego konsorcjum realizującego Projekt ABC, oprócz naukowców z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, weszły także instytucje naukowe z Belgii (Katholieke Universiteit Leuven], Szwajcarii [Pharmionic Systems) i Wielkiej Brytanii (Bangor Uni-versity, University of Aberdeen, Keele University). Badania, które swym zasięgiem objęły większość krajów Unii Europejskiej, prowadzone były wśród pacjentów, lekarzy, farmaceutów i pielęgniarek, a także - przedstawicieli uczelni medycznych i przemysłu farmaceutycznego.
- Tworząc Projekt ABC, chcieliśmy znaleźć odpowiedź na kitka najważniejszych pytań w tej dziedzinie - mówił prof. Kardas, otwierając sympozjum w Parlamencie Europejskim - Skupiliśmy się na terminologii, czynnikach, które wpływają na przestrzeganie zaleceń terapeutycznych, oraz interwencjach, które lekarze, pielęgniarki i farmaceuci mogliby wdrażać na co dzień, aby pomóc pacjentom w systematycznym leczeniu.
Prezentację wyników projektu rozpoczęto od ustalenia jednolitej terminologii dotyczącej zjawiska nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych, gdyż w dziedzinie tej brak było dotąd konsensusu. Na określenie tego zjawiska można było znaleźć w światowej literaturze mnóstwo określeń - „compli-ance , ..adherence , ..concordance , ..therapeutic alliance", to tylko niektóre z nich. Dzięki badaniom przeprowadzonym w ramach Projektu ABC udało się ustalić, jakiego terminu należy używać. Według naukowców słowem określającym nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych powinno być ..adherence, gdyż bardziej niż inne podkreśla ono współpracę lekarza i pacjenta. - Sami rozpoczynając badanie, nie zdawaliśmy sobie z tego sprawy
- mówił Dyfrig Hughes, prezentując wyniki projektu - dlatego w nazwie ABC pojawia się ..compliance", zamiast zalecanego obecnie ..adherence .
Z kolei w trakcie badań nad skalą zjawiska nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych wykryto znaczące różnice między postępowaniem pacjentów w różnych krajach. Okazało się. że o ile w Walii nie stosuje się do zaleca-
U