348068835

128

Noty o książkach

Wschodnim. Analizując materiały związane z Litwą i stosunkami polsko-litewskimi, autorka szkicuje szeroki kontekst historyczny. Odnotowuje te wszystkie wydai zenia polityczne, które doprowadziły do powstania tzw. Litwy Środkowej, a w końcu wcielenia jej do Polski.

Barbara Kochańska prezentuje działalność wydawniczą Drukarni i Księgarni św. Wojciecha w Poznaniu w latach 1897-1939. Omawiając program wydawniczy przywołuje m.in. tygodnik „Przewodnik Katolicki”, miesięcznik „Nowa Biblioteka Kaznodziejska”, periodyk „Tęcza. Ilustrowane Pismo Tygodniowe” oraz serie Głosy na czasie, Biblioteka Pizewodnika Katolickiego, Biblioteka Dzieł Chrześcijańskich i inne.

O dziejach prasy kolskiej okresu międzywojennego traktuje natomiast artykuł Jakuba Wajera. Studia nad prasą Koła, ośrodka silnie związanego z Wielkopolską, pokazują, iż niesłusznie prasa tego miasta była pomijana w publikacjach poświęconych dziejom pism Wielkopolski. Artykuł dowodzi, iż mimo że czasopiśmiennictwo kolskie z lat 1918-1939 nie różniło się znacząco od wydawnictw innych ośrodków powiatowych kraju i pełniło podobne funkcje społeczne, to jednak nie sposób o nim zapomnieć.

Iwona Hofman analizuje stan badań nad paryską „Kulturą”. Porządkując piśmiennictwo dotyczące „Kultury” koncentruje się na literaturze poświęconej redaktorowi Jerzemu Giedroyciowi. Artykuł zamykają wskazówki dla przyszłego badacza paryskiego czasopisma, przynoszące propozycje interesujących, niepodejmowanych dotąd tematów. Prasową dokumentację współczesnych zmagań z problemem budowy autostrad w Polsce przynosi artykuł Tomasza Lisieckiego. Tom zamyka praca Jana Załubskiego dotycząca zagadnień związanych z przyszłością mediów, w której autor analizuje rolę i funkcję współczesnej prasy, a także zastanawia się nad rozwojem nowoczesnych nośników informacji.

Zbiór pod redakcją Bogumiły Kosmano-wej stanowi cenny wkład do badań nad polską prasą, zarówno współczesną, jak i dawną. Zapowiedź kolejnych tomów potwierdza zainteresowanie tą tematyką i jest inspiracją do rozwoju dalszych badań.

Sabina Kwiecień

Pi asa dawna i współczesna. Cz. 1. Praca zbiorowa pod redakcją Bogumiły Kosmanowej, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2000.

Henryk Czubata, „Często zadawane pytania" (Dokończenie ze strony 123)

dyfuzji kulturowych wzorów i kulturowej innowacji — pojawiania się nowości — przedstawia niezwykle sugestywnie i inspirująco w kategoriach fizyki kwantowej. Problemem kultur i społeczeństw doświadczających skutków globalizacji jest to, jak będą się one zmieniać pod wpływem wydawałoby się „nic-przenikalnego” sąsiedztwa albo nawet ekspansji „obcych” wzorów kulturowych, które nadają nowy sens naiwnej wierze w uniwersalizm wzorów wytworzonych przez cywilizację zachodnią, w stosunku do których stać je było (co najwyżej) na obojętność i tolerancję. Ten cudowny stan wiary w swą doskonałość i samozadowolenie skończył się po raz _r,.erwszy wraz z upadkiem wielkich imperiów kolonialnych. Dziś jesteśmy świadkami jego drugiej fazy, którą przedstawił Umberto Eco, tak świetnie i aktualnie analizując problemy zachodniej antropologii kulturalnej.

I znów pojawiają się pytania: czy świat zachodni musi się zmienić, aby „udowodnić” swoją siłę i prawo trwania — czy musi więc bronić się? Czy powinien dokonać najpierw owej „wizualizacji” (w końcu od tego jest także literatura), by postawić przed sobą etyczny problem duchowego „zawłaszczenia”, jako problem odpowiedzialności i ludzkiej solidarności?

Hemyk Czubata