Jacek Nawrocki
Zakład Technologii Uzdatniania Wody, Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Drzymały 24, 60-613 Poznań
STRESZCZENIE
W niniejszej pracy opisano przyczyny powstawania ubocznych produktów dezynfekcji wody. Omówiono znaczenie tych powstających produktów' dla jakości wody i opisano główne metody oznaczania tak organicznych jak i nieorganicznych produktów ubocznych powstających podczas stosowania chloru, ditlcnku chloru i ozonu. Szczególną uwagę zwrócono na powstawanie i analitykę biodegradowalnej materii organicznej. Omówiono także role biodegradowalnej materii organicznej z punktu widzenia biostabilności wody.
1. UZDATNIANIE WODY - CELE I METODY.
Woda jest specyficznym dobrem niezbędnym człowiekowi do życia. Zadaniem Zakładów Uzdatniania Wody jest jej ujmowanie ze źródeł naturalnych (tak podziemnych jak i powierzchniowych) i takie jej przygotowanie aby nie zagrażała zdrowiu i życiu konsumentów. Jakość wody do celów konsumpcyjnych normowana jest bardzo rygorystycznie zarówno na poziomie międzynarodowym (Dyrektywa Europejska) jak i krajowym (Rozporządzenie Ministra Zdrowia). Prawo normuje jakość wody pod względem chemicznym i mikrobiologicznym.
Parametry jakościowe wody można podzielić na trzy klasy:
- parametry mikrobiologiczne, które zabezpieczają najistotniejszą, wymaganą przepisami czystość mikrobiologiczna wody,
- parametry chemiczne, które zabezpieczają czystość wody pod względem zawartości związków chemicznych (lub jonów) uznawanych za szkodliwe bądź niebezpieczne,
- parametry organoleptyczne, takie jak smak, zapach, mętność czy barwa wody czyniące ją zdatną lub niezdatną do picia szczególnie w opinii konsumenta. Mimo pewnego „opisowego” charakteru tych parametrów są one bardzo istotne z punktu widzenia konsumenta choć np. woda charakteryzująca się nieprzyjemnym zapachem wcale nie musza stwarzać istotnego zagrożenia dla zdrowia człowieka. Natomiast woda o widocznej mętności może już wskazywać na niebezpieczeństwa związane obecnością bakterii czy wirusów zaadsorbowanych na koloidach czy zawiesinie.
Zadaniem producenta wody jest wiec takie przygotowanie jej aby odpowiadała obowiązującym przepisom. Sposób przygotowania wody przed podaniem jej do sieci dystrybucyjnej nazywa się technologią uzdatniania wody. Technologia uzdatniania wody zależna jest głównie od jakości wody surowej - istotne różnice w technologiach uzdatniania występują dla wód podziemnych i powierzchniowych. Technologie uzdatniania składają się z tzw. procesów jednostkowych, które podzielić można na fizyczne, chemiczne i biologiczne. Podział ten, jak niemal każdy jest nieco sztuczny, ponieważ zwykle w trakcie pojedynczych procesów zachodzić będą zjawiska zarówno chemiczne, fizyczne a często i biologiczne.