3220343131

Rozdział 21

4.A.I. Ekstrakcja ciecz-ciecz

Ponieważ ekstrakcja ciecz-ciecz wymaga zwykle bardzo czystych rozpuszczalników, wszystkie stosowane rozpuszczalniki organiczne winny zostać poddane analizie na obecność trihalometanów. Metodyka analizy winna zawierać wyznaczenie krzywej kalibracji poprzez ekstrakcję wodnych roztworów wzorcowych. Wtedy różnice w stopniu ekstrakcji między poszczególnymi trihalometanami nie mają znaczenia. Jeśli jednak krzywa kalibracyjna wyznaczona jest z mianowanych roztworów poszczególnych trihalometanów w rozpuszczalniku organicznym wówczas należy uwzględnić współczynnik ekstrakcji - tzn. wynik musi uwzględniać różnice w efektywności ekstrakcji między poszczególnymi trihalometanami. Różnice w stopniach ekstrakcji wynikają z różnic współczynników podziału. Różnice te można zaniedbać wtedy, gdy ekstrakcja prowadzona jest w sposób wyczerpujący tzn. stwarza się takie warunki aby nawet najgorzej ekstrahujący się analit mógł niemal w 100% przejść do fazy organicznej. Warunki takie zapewnia zwykle stosowanie stosunkowo dużej objętości rozpuszczalnika organicznego. Trzeba jednak mieć świadomość, ze powoduje to otrzymywanie stosunkowo rozcieńczonych ekstraktów.

4.B. Metody oznaczania kwasów halogenooctowych.

Do kwasów halogenooctowych, ubocznych produktów chlorowania wody zalicza się: kwas monochlorooctowy (MCAA), dichlorooctowy (DCAA), tri chlorooctowy (TCAA). W przypadku obecności bromków w dezynfekowanej wodzie mogą także powstawać kwasy bromo- i chlorobromooctowe: monobromooctowy (MBAA), dibromooctowy (DBAA), tribromocotowy (TBAA), bromochlorooctowy (BCAA), dibromochlorooctowy (DBCAA) oraz dichlorobromooctowy (DCBAA).

Oznaczenie kwasów halogenooctowych polega na zakwaszeniu próbki wody do pH<2. Dzięki temu cofa się dysocjację kwasów co umożliwia ich ekstrakcję do rozpuszczalnika organicznego nie mieszającego się z wodą. Zwykle stosuje się do tego celu eter tertbutylometylowy (MTBE). Ekstrakcję tak polarnych związków jakimi są kwasy halogenooctowe wspomaga się wysalaniem. Wyekstrahowane kwasy metyluje się za pomocą diazometanu do odpowiednich estrów metylowych, które to estry rozdziela się stosując techniki chromatografii gazowej wykorzystując detektor wychwytu elektronów na etapie detekcji. Diazometan generuje się z diazaldu. Granice oznaczalności dla tej techniki wynoszą zwykle ok. 0.5 pg/1 z wyjątkiem kwasu chlorooctowego dla którego ta granica wynosi ok. 1 pg/1 [45].

4.C. Metody oznaczania MX.

Jak już wspominano wcześniej MX to związek o bardzo dużej aktywności mutagennej porównywalnej tylko z aflatoksynami. Odkrycie MX w produktach chlorowania wody wzbudziło wielkie obawy. Ponieważ związek ten występuje w wodach na poziomach kilku-kilkudziesięciu ng/1 szczególna rola przypadła tu analityce. Opracowanie efektywnych metod izolacji, wzbogacania i oznaczania MX było bardzo trudne ponieważ na tym poziomie stężeń występuje cału szereg innych związków w wodzie. Pierwszą powszechnie stosowaną metodykę oznaczania MX w wodzie wodociągowej opracował Kronberg [46], Polegała ona na wzbogacaniu analitu z próbki wody drogą adsorpcji na Amberlitach XAD a następnie ekstrakcji analitu za pomocą octanu etylu. Po odparowaniu rozpuszczalnika w strumieniu azotu wysuszony analit metylowano za pomocą 2% roztworem kwasu siarkowego w metanolu. Następnie mieszanina poreakcyjna ekstrahowana była za pomocą n-heksanu, a ekstrakt heksanowy analizowany w systemie GC-MS, przeważnie z wykorzystaniem wysokorozdzielczego spektrometru mas.

455