357503235

Protokół zobowiązuje Państwa-Strony do uznania za karalne czynów polegających na oferowaniu, dostarczeniu lub przyjęciu dziecka w celu jego seksualnego wykorzystania, przekazania organów dziecka dla zysku, angażowania dziecka do pracy przymusowej, a także uznanie za karalne czynu polegającego na nakłanianiu, „w niewłaściwy sposób, jako pośrednik, do udzielenia zgody na adopcję dziecka z naruszeniem stosownych międzynarodowych instrumentów prawnych dotyczących adopcji”. Protokół nakazuje również karanie takich działań, jak: „oferowanie, uzyskiwanie, nabycie lub dostarczenie dziecka w celu prostytucji” oraz „produkcja, dystrybucja, rozpowszechnianie, import, eksport, oferowanie, handel lub posiadanie dla wyżej wymienionych celów dziecięcej pornografii”. Dzięcięca pornografia oznacza natomiast Jakiekolwiek pokazywanie, za pomocą dowolnych środków, dziecka uczestniczącego w rzeczywistych lub symulowanych ewidentnie czynnościach seksualnych lub też jakiekolwiek pokazywanie organów płciowych w celach przede wszystkim seksualnych”. Trzeba podkreślić, że decyzja ramowa Rady Unii Europejskiej 2004/68/WSiSW znacznie rozszerza tę definicję.

Należy w tym miejscu również zaznaczyć, że dziecięca prostytucja to przestępstwo polegające na wykorzystaniu dzieci do czynności seksualnych nie tylko za wynagrodzeniem finansowym, ale także za inną formą rekompensaty (art. 2).

Państwa zobowiązane są do wprowadzenia karalności zawartych w Protokole przestępstw odpowiednimi sankcjami uwzględniającymi ich niezwykle poważny charakter.

2. UNIA EUROPEJSKA

Handel ludźmi był początkowo postrzegany przez Unię Europejską, tak jak w systemie ONZ, jako przestępstwo ściśle powiązane z przestępczością zorganizowaną. Świadczą o tym przepisy Traktatu o Unii Europejskiej z 1992 r., w którym wskazano na potrzebę prowadzenia współpracy policyjnej celem zapobiegania i walki z przestępczością zorganizowaną.

O konieczności zapobiegania i zwalczania handlu ludźmi mówi natomiast wprost Traktat Amsterdamski wprowadzający zmiany do Traktatu o Unii Europejskiej, w którym wskazano, że zapewnienie bezpieczeństwa jest możliwe właśnie poprzez „zapobieganie i zwalczanie przestępczości zorganizowanej lub wszelkiej innej, w szczególności (...) handlu ludźmi i przestępstw przeciwko dzieciom” (art. 29). Czyny te wymienione są w Traktacie obok takich poważnych przestępstw jak: terroryzm, nielegalny przemyt narkotyków, nielegalny przemyt broni, korupcja czy oszustwo.

Istotnym dokumentem jest decyzja ramowa Rady Unii Europejskiej (2002/629/WSiSW) z 19 lipca 2002 r. w sprawie zwalczania handlu ludźmi (Dz. U. WE L 203 z 1 sierpnia 2002 r.), zawierająca definicję handlu ludźmi w formie bardzo zbliżonej do definicji z Protokołu z Palermo. Różnice między tymi definicjami sprowadzają się do tego, że definicja unijna nie wspomina o handlu ludźmi w celu pobrania narządów do przeszczepu, z kolei definicja oenzetowska, wspominając o wykorzystaniu obejmującym „czerpanie korzyści z prostytucji innych osób lub inne formy wykorzystywania seksualnego”, pomija wykorzystanie do pornografii.¹

U podstaw takiego rozwiązania leży chęć harmonizacji standardów międzynarodowych w tym zakresie, czemu służyć mają „klarowne definicje”, a taką definicją jest definicja oenzetowska podpisana przez wszystkie kraje Unii.² W punkcie 4 Wstępu decyzji ramowej zapisano, że „Protokół ONZ o zapobieganiu, zwalczaniu oraz

15

1

   F. Jasiński, Praktyczne znaczenie przepisów Unii Europejskiej dotyczących walki z handlem ludźmi, (w): Handel ludźmi. Zapobieganie i ściganie, Z. Lasocik (red.). Warszawa 2006, s. 135.

2

   Zwalczanie handlu ludźmi: prewencja poprzez rozwiązania prawne, dz. cyt., s. 17-18.