357503241

Oprócz konieczności wprowadzenia sankcji karnych i innych sankcji za określone formy pracy dzieci, na państwo nałożono obowiązek podjęcia działań o charakterze prewencyjnym, takich jak: zapobieganie angażowaniu dzieci do takich form pracy, zapewnianie niezbędnej i właściwej bezpośredniej pomocy dla odsuwania dzieci od najgorszych form pracy, ich rehabilitacji i reintegracji społecznej, zapewnienie bezpłatnego kształcenia podstawowego, a gdzie to możliwe i właściwe szkolenia zawodowego wszystkim dzieciom odsuniętym od takich form pracy, określanie i docieranie do dzieci szczególnie zagrożonych oraz uwzględnianie specyficznej sytuacji dziewcząt.

4. RADA EUROPY

Do Protokołu o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi odwołuje się także Konwencja Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi z 2005 r., w której zawarto tę samą definicję handlu ludźmi, co w Protokole z Palermo, przy czym zapisy Konwencji nie zobowiązują krajów jej ratyfikujących do wprowadzenia definicji w przepisach krajowych w takiej samej postaci.¹' Polska podpisała Konwencję w 2005 r., ale jeszcze jej nie ratyfikowała.

Przepisy Konwencji zwierają wiele unormowań zawartych wcześniej w dokumentach Unii Europejskiej i ONZ. Dzięki temu Konwencja spełnia dwa cele: z jednej strony przepisy w niej zawarte mają służyć zapobieganiu i zwalczaniu handlu ludźmi, z drugiej, stworzeniu „całościowego ramowego planu mającego na celu ochronę i pomoc ofiarom oraz świadkom (...), jak również zapewnienie skutecznego śledztwa i oskarżenia” (art. 1).

W odróżnieniu od Protokołu z Palermo, Konwencję stosuje się bez względu na to, czy przestępstwo handlu ludźmi ma charakter międzynarodowy czy krajowy, albo, czy zostało popełnione przez grupę o charakterze zorganizowanym czy przez jedną osobę. W tym sensie Konwencja Rady Europy penalizuje szerszy zakres przypadków handlu ludźmi. Ponadto, Konwencja ma zastosowanie zarówno wtedy, gdy ofiary przebywają w danym kraju legalnie, jak i wtedy, gdy przebywają nielegalnie.¹⁴ To ostatnie unormowanie uwzględnia szczególną sytuację ofiar handlu ludźmi (podobnie, jak opisana wyżej dyrektywa Rady Unii Europejskiej 2004/81/WE), stwierdzając w art. 3, że jej zapisy stosuje się wobec „obywateli państw trzecich, którzy są lub byli ofiarami przestępstw związanych z handlem ludźmi, nawet jeśli wjechali oni nielegalnie na terytorium Państw Członkowskich”.¹'

Podobnie, jak unormowania zawarte w Protokole przeciwko przemytowi migrantów drogą lądową, morską i powietrzną oraz w dyrektywie 2004/81/WE Rady Unii Europejskiej, także Konwencja Rady Europy zwraca uwagę na problem migracji. O ile jednak w dyrektywie 2004/81/WE mówi się wyłącznie o świadczeniu właściwej formy pomocy ofiarom handlu ludźmi, o tyle w Protokole, jak i w Konwencji Rady Europy wskazuje się także na konieczność podjęcia działań o charakterze prewencyjnym. W Protokole mówi się o konieczności zapobiegania przemytowi migrantów m.in. poprzez zwalczanie jego pierwotnych społeczno-ekonomicznych przyczyn (tj. ubóstwa czy niewystarczającego poziomu rozwoju gospodarczego kraju), natomiast w Konwencji Rady Europy wskazuje się

¹³    K. Bralczyk, Konwencja Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi, (w): Handel ludźmi. Zapobieganie i ściganie, dz. cyt., s. 94.

¹⁴    Tamże. s. 93.

¹⁵    Dyrektywa Rady Unii Europejskiej (2004/81/WE) przewiduje jeszcze jedną możliwość, a mianowicie ochronę „obywateli państw trzecich, którzy byli przedmiotem działań umożliwiających nielegalną migrację". Dyrektywa nie zobowiązuje jednak Państw Członkowskich do wypełnienia tego zapisu, pozostawiając decyzję o jego stosowaniu ustawodawcy krajowemu.

20