369584216

Nr 111

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej

Nr 111

Konferencje

Nr 43

2005

górnictwo, budownictwo podziemne, historia techniki, geoturystyka

Piotr STRZAŁKOWSKI¹

ROZWÓJ GÓRNICTWA W „EPOCE WĘGLA I STALI”

W pracy przedstawiono zasadnicze elementy związane z rozwojem górnictwa w epoce „węgla i stali”. Omówiono stosowane w tym okresie technologie górnicze. Zwrócono także uwagę na wpływ górnictwa na postęp cywilizacyjny w omawianym okresie i współcześnie.

1. WPROWADZENIE

Epoka „węgla i stali” była okresem dynamicznego rozwoju przemysłu i techniki. Okres ten stanowił pomost do dalszych osiągnięć ludzkości, które miały miejsce w wieku XX. Był to czas przełomowy dla rozwoju cywilizacji i związanego z nią górnictwa.

Wynalezienie maszyny parowej i skonstruowanie urządzeń napędzanych nią spowodowało wzrost zapotrzebowania na węgiel kamienny w omawianym okresie. W 1803 r. angielski inżynier górniczy R. Trevithick skonstruował pierwszą lokomotywę parową [5]. W 1808 r. lokomotywę nazwaną „Złap - mnie - jeśli potrafisz” zaprezentował ludności Londynu. Jeździła ona po torze ułożonym w koło wzbudzając powszechne zdziwienie [10]. W 1825r. również inżynier górniczy George Stephenson zbudował lokomotywę parową ciągnącą wagony na trasie Darlington - Stocton (południowo - wschodnia Anglia), a w parę lat później uruchomił linię kolejową Liverpool - Manchester, na której padł rekord prędkości - 40km/h.

W 1910 r. Wielka Brytania posiadała już 38 tys. km torów, Francja 49,5 tys. km, a Niemcy 61 tys. km [10]. W 1913 r. długość linii kolejowych na świecie wynosiła już ponad milion km, z czego na USA przypadało 492 tys. km, a na Europę 346 tys. km [5]. Podobnie statki w tym okresie były napędzane wyłącznie parą, wytwarzaną dzięki kotłom opalanym węglem. Zapotrzebowanie na węgiel wzrastało również z uwagi na produkcję przemysłową, a głównie hutnictwo, czemu sprzyjały wynalazki dokonane przez Bessemera, Siemensa, Martina i Thomasa.

Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, 44-100 Gliwice, ul. Akademicka 2.