3574672333

4.1. Podmiotowe i społeczno-historyczne uwarunkowania. _ 77

Piotr: Całkiem przypadkowo wpadło mi wtedy mieszkanie. [...] I wtedy mówię: „po co mi mieszkanie" — mając 18 lat, to była trzecia klasa, nie wiedziałem, co z tym mam zrobić. Rodzice powiedzieli, że czynsz mi zapłacą, zresztą był bardzo niski czynsz. I zaczęło się coś innego, bo nagle z tych 34 m² od rodziców, gdzie z siostrą z rodzicami, miałem 67 m² [...]. Zacząłem sobie tam powoli robić. I to było naprawdę coś, co mnie mobilizowało, że to jest już moje, trzeba tam działać, okna umyć na przykład.

Te wspomnienia wskazują, że wyprowadzenie się z domu rodzinnego może być utożsamiane z usamodzielnieniem się. Potwierdza to również przypadek Huberta, który dotąd mieszka z rodzicami. Zapytany o najbliższe plany osobiste przyznał, że chce się „nareszcie usamodzielnić”, a więc — wyprowadzić z domu.

Drugim, istotnym wydarzeniem, z którym nauczyciele najczęściej identyfikowali „dorośnięcie”, początek dorosłego życia, usamodzielnienie się, było zawarcie związku małżeńskiego i/lub narodziny dzieci. Decyzja o zawarciu małżeństwa mogła mieć różne podłoże. Od decyzji wynikających z chęci zalegalizowania długoletniego związku, przez sytuacje, gdzie okoliczności zewnętrzne były katalizatorem tej decyzji, do tych, gdzie respondenci mówią o „wielkiej miłości”, która mogła nawet zdecydować o porzuceniu lub zmianie dotychczasowego stylu życia „dla partnera”:

Sylwia: [...] na jednym z tych warsztatów poznałam mojego męża i tu się zaczyna jakby kolejny etap mojego życia, kiedy dla niego trzasnęłam wszystkim, co miałam i za mężem przyjechałam na Śląsk z mnóstwem urlopu i kompletnie bez pomysłu na życie. Poza pomysłem na życie rodzinne.

Marzena: Byłam na trzecim roku studiów. Tak się zdecydowaliśmy, zresztą trochę moi rodzice przyciskali, bali się, żebym czasem wcześniej nie zaszła w ciążę, ale tego nie było.

Przytoczone wypowiedzi wskazują, że zadania rozwojowe jak zawarcie małżeństwa, narodziny dziecka czy usamodzielnienie się stanowią symboliczną granicę „dorośnięcia”. O indywidualnym charakterze rozwoju stanowi jednak nie samo wydarzenie, ale sposób reagowania na doświadczenie i jego ocena. Istotną wskazówką dla badania indywidualnych rysów biograficznych mogą być działania i aktywność własna respondentów w zakresie organizowania własnej rodziny, tj. ustalanie się modelu rodziny, ról żona — mąż, matka — ojciec. Wyjątkiem w grupie badanych jest Hubert, który do okresu badań był samotny; pozostali respondenci założyli rodziny, większość z nich ma również jedno lub więcej dzieci. Stąd w większości biografii można wyróżnić etapy rozwoju rodzi-