3574672338

4.1. Podmiotowe i społeczno-historyczne uwarunkowania. _ 79

Anna: Na początku jak to ten mąż — chciał, żeby było starte, posprzątane, ugotowane i pewnie tak miał w tradycji, że to żona jest od tego gotowania, a mąż przynosi pieniądze, zarabia. Ale z czasem gdzieś się ścieraliśmy, ścieraliśmy, aż się dotarliśmy. Jest dobrym mężem, bo część obowiązków przejął na siebie. Jak dzieci były małe, udawałam w nocy, że śpię, żeby on wstał i przewinął [...], mąż gotuje a nie ja. Szkoda mi czasu na sprzątanie. Bo sprzątanie to jest czynność codzienna, a skoro jest nas czworo w domu, to każdy to może zrobić nie tylko ja.

Co znaczące, układ rodzinny, w którym mąż podejmował obowiązki związane z prowadzeniem domu, występował tylko w tych sytuacjach (nie we wszystkich), gdzie żona musiała poświęcić pracy zawodowej więcej czasu niż mąż. W sytuacji, kiedy partnerzy poświęcali podobną ilość czasu na aktywność zawodową, ustalano relacje partnerskie (podział obowiązków) lub tradycyjne, czyli obowiązki domowe leżały w gestii pani domu.

W okresie wczesnej dorosłości oprócz ról męża i żony ustalają się często role matki i ojca. Większą część grupy badawczej stanowiły osoby, które mają dzieci, w tym — ze względu na przewagę liczebną kobiet w badaniu (16) — większość relacji dotyczących rodzicielstwa odnosi się do macierzyństwa. Zdaniem Joanny Ostrouch, niezależnie od zmian relacji matek z dziećmi i różnic w formach opieki nad dzieckiem, istnieje wspólny, obowiązujący wzorzec, wedle którego osobą sprawującą opiekę nad dzieckiem i ponoszącą główną odpowiedzialność za jego rozwój jest matka¹. Jednak relacje mężczyzn ojców ukazują, że czują się oni równie odpowiedzialni za swoje dzieci i że z kontaktów z dziećmi czerpią bardzo dużo satysfakcji. Wyniki badań Juanity H. Williams wskazują, że istotnie oboje badani rodzice oceniali, że obszar „bycia rodzicem” jest najbardziej satysfakcjonujący (bardziej niż praca, małżeństwo, wolny czas)². Rodzicielstwo (macierzyństwo i ojcostwo) jawi się w relacjach biograficznych jako czynnik prowadzący do przebudowy dotychczasowych relacji małżeńskich i organizacji życia rodzinnego. Nauczyciele interpretowali tę sytuację jako zaburzenie stabilizacji, wyzwanie albo też jako szansę na realizowanie swoich potrzeb. Dla Tomasza narodzenie dziecka to okres „walki o przetrwanie”, podczas gdy relacja Sylwii świadczy o tym, że wczesny okres macierzyństwa i wychowanie własnych dzieci był czasem realizacji zainteresowań zawodowych:

Tomasz: Żeniłem się na trzecim roku studiów, pod koniec trzeciego roku urodził się Filip, więc ten okres został przeskoczony, że ktoś się żeni, a potem przez

1

J. Ostrouch: Nieuchwytne. Relacje matek i córek w codzienności. Olsztyn 2004. s. 34.

2

J.H. Wi 11 i a m s: Psychology of woman: behauior in a hiosocial conte.rt. New York

1977.