106 S. JANKOWSKI
Wykorzystanie zmian obrazu widm NMR do badań kinetyki procesów chemicznych (dynamiczny NMR) obejmuje kilka różnych technik, takich jak analiza kształtu linii rezonansowej, pomiary czasów relaksacji, zastosowanie nasycenia spinów czy dwuwymiarowa technika EXSY. Ta różnorodność jest wynikiem poszukiwań jak najlepszej metody pomiaru szybkości procesów z udziałem cząsteczek organicznych, nieorganicznych, metaloorganicznych i biomolekuł. Metodę analizy kształtu linii warto zastosować, gdy stała szybkości wymiany zawarta jest w przedziale od 1 do 104 s_l, technikę przeniesienia nasycenia spinów gdy k = 0,1-100 s_l, natomiast techniki oparte na wykorzystaniu czasów T, oraz T dla stałych z przedziału 102- 106 s-1. Pomiary kinetyczne dwuwymiarową techniką EXSY najlepiej służą do wyznaczania stałych szybkości z przedziału 10~2-10~ s_l.
PIŚMIENNICTWO CYTOWANE
[1] H.S. Gutowsky, G.E. Pakę, J. Chem. Phys., 1950,18,162.
[2] U. Liddel, N.E Ramsey, J. Chem. Phys., 1951,19, 1608.
[3] J. Sandstrom, Dynamie NMR Spectroscopy, Academic Press, London 1982, rozdz. 7.
[4] H. Giinther, Spektroskopia magnetycznego rezonansujądrowego, PWN, Warszawa 1983, rozdz. 8.
[5] W. Zieliński, A. Rajca (red.), Metody spektroskopowe i ich zastosowanie do identyfikacji związków organicznych, WN-T, Warszawa 2000, s. 89-98,212-218.
[6] J.I. Kapłan, G. Fraenkel, NMR of chemically ezchanging systems, Academic Press, New York 1980.
[7] M. Oki, Application of dynamie NMR spectroscopy to organie chemistry, VCH Publishers, Inc., Deerfield Beach 1980.
[8] G. Binsch, H. Kessler, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 1980, 19, 411.
[9] C.L. Perrin, T.J. Dwyer, Chem. Rev., 1990,90, 935.
[10] Odnośnik 3, rozdz. 2.
[11] M.L.H. Green, L.-L. Wong, Organometallics, 1992,11,2660.
[12] H.M. McConnel, J. Chem. Phys., 1958, 28,430.
[13] a) C. S. Johnson, Jr., C. G. Moreland, J. Chem. Educ., 1973, 50, 477; b) Odnośnik 3, rozdz. 3.
[14] Odnośnik 3, s. 86-92.
[15] S. Szymański, A. GryfF-Keller, J. Magn. Resonance, 1976,22, 1.
[16] D.S. Ralford, C.L. Fisk, E.D. Becker, Anal. Chem. 1979, 51,2050.
[17] a) S. Meiboom, D. Gili, Rev. Sci. Instmm., 1958,29, 688; b) J.T. Geng, A. D. Stock, Org. Magn. Reson., 1975,7,249; c) J.T. Geng, B.A. Halley, D.T. Loehr, J.A. Reimer, Org. Magn. Reson, 1979, 12,352.
[18J a) G. Jeschke, H. Thiele, A. Germanus, WinKubo and WinDynamics (Bruker Biospin, www.bruker.de); b) P.H.M. Budzelaar, gNMR, v. 5 (Adept Scientific, www.adeptscience.com).
[19] A. Ejchart, Wiad. Chem. 1989,43, 819.
[20] D.G. Davies, MJE. Perlman, R.E. London, J. Magn. Reson., 1994, B 104,266.
[21] J.R. Russel, RJ. Flesher, S.K. Shin, J. Chem. Educ., 1997, 74, 978.