W trosce o stan wiedzy
Pisałem kilkakrotnie o obniżającym się poziomie wiedzy kandydatów na studia, jak i merytorycznym przygotowaniu osób już studiujących. Chciałbym zweryfikować te opinie na przykładzie „osiągnięć" kilku ostatnich roczników, z którymi przyszło mi pracować oraz potem egzaminować. Obniżenie poziomu najlepiej widać na przykładzie studiów niestacjonarnych (licencjackich i magisterskich), gdzie poziom, jaki reprezentująstuden-ci, bywa trochę gorszy niż w przypadku studentów stacjonarnych. W minionym roku akademickim na prowadzony
diów licencjackich egzamin z literatury modernizmu stawiły się 22 osoby, przy pierwszym podejściu zdało tylko 5 osób, a w czasie pierwszej poprawki 6 osób (a są trudniejsze przedmioty).
Dla porównania - na taki sam egzamin, tyle że na III roku studiów stacjonarnych, zgłosiły się 92 osoby, z czego przy pierwszym podejściu zdało 40 osób, a w czasie pierwszej poprawki 30 osób.
Można w związku z tym zarzucić wykładowcy, że jest kiepskim nauczycielem, nie potrafiącym zainteresować przedmiotem i skłonić do zgłębiania danej dziedziny. Kiedy jednak zapytamy studentów, dlaczego są nieprzygotowani, otrzymamy najróżniejsze odpowiedzi, włącznie z taką, że cały kierunek, jaki wybrali, ich nie interesuje, ale akurat na ten łatwo było się dostać (mniej kandydatów na jedno miejsce niż na innych kierunkach), a poza tym pracują lub będą pracować w zawodzie, który w żaden sposób nie jest czy nie będzie związany z filologią. Co więc panu profesorowi szkodzi - pytają - postawić tę „trójkę", nic się przecież nie stanie, to nie egzamin na prawo jazdy. Słyszeli ponadto, że to nietrudne studia i każdy może je skończyć. Jeden ze studentów z rozbrajającą szczerością wyznał, że studia dla niego nie mają większego znaczenia, bo i tak po ich skończeniu będzie robić co innego. Najchętniej zaś studiowałby pedagogikę, ale też nie dlatego, żeby był nią zafascynowany - słyszał po prostu, że to podobno pseudonauka i jeszcze łatwiej ją skończyć niż filologię, tylko trudno się dostać (za dużo kandydatów na jedno miejsce).
Pojawiła się też nowa moda, „loteria” związana z faktem, iż są dwie „poprawki". A więc, łącznie z pierwszym podejściem, aż trzy próby zdania egzaminu. Zdający losuje zestaw z trzema zagadnieniami, co do których musi się wypowiedzieć. Ponieważ jego wiedza jest fragmentaryczna, liczy na łut szczęścia. Inaczej mówiąc - liczy, że w końcu trafi „w swój zestaw". Dlatego spora część studentów rezygnuje z odpowiedzi natychmiast po wyciągnięciu zestawu, zorientowawszy się, że to nie jest ten szczęśliwy. I zupełnie się tym nie przejmuje, bo „do trzech razy sztuka". Wykładowcy pozostaje tylko postawić ocenę niedostateczną nie ma możliwości zadania pytań pomocniczych, naprowadzających na właściwą odpowiedź.
Na II roku wspomnianego wyżej licencjatu zrezygnowało z odpowiadania przy pierwszym podejściu 9 osób, zaś na III roku studiów stacjonarnych aż 34 osoby, twierdząc wprost, że są zwyczajnie nieprzygotowane albo przygotowane tylko częściowo.
Chcąc być konsekwentnym egzaminatorem, doprowadzi się w efekcie do liczebnego zmniejszenia danego rocznika. I tu pojawia się pewna bariera. Otóż twardo przestrzegając wymagań egzaminacyjnych, podanych zresztą studentom na pierwszych zajęciach wykładowych bądź kon-wersatoryjnych - po to, aby nie czuli się zaskoczeni zakre-
przygotować - sprawimy, że rocznik albo przestanie istnieć (dotyczy to niestacjonarnych licencjatów, liczących niewiele osób), albo zamiast na przykład czterech grup ćwiczeniowych będzie liczył w kolejnym roku akademickim tylko dwie (dotyczy to zwłaszcza studiów stacjonarnych).
Co za strata! Ile godzin dydaktycznych przepadnie dla wykładowców prowadzących tam zajęcia, ile stracą «przyjem-ności” z egzaminowania. A poza tym trochę „szkoda" tego słabszego studenta, który przecież na II czy III rok jakoś przeszedł, a nie była to -zwłaszcza w jego przypadku -łatwa droga. Może więc "przymknąć oko”, aby mógł iść dalej, niech kolejni wykładowcy trudzą się nad nim, może sprawdzi się on na innych przedmiotach i coś go wreszcie zainteresuje.
Kiedy spróbujemy zestawić przywołane na początku dane, dotyczące wyników egzaminu z literatury modernizmu na kierunku filologia polska, z wynikami z lat wcześniejszych, wówczas pojawią się jednak
Poszczególne roczniki czasem dość znacznie różnią się między sobą - są roczniki „lepsze" i „gorsze", i to zarówno na studiach niestacjonarnych, jak i stacjonarnych, co trudno jednoznacznie wytłumaczyć. Generalnie jednak studenci niestacjonarni osiągają słabsze rezultaty w nauce niż stacjonarni i to już da się wytłumaczyć (np. pozauczelnianymi obowiązkami osób studiujących w trybie niestacjonarnym). Jednak to studenci stacjonarni częściej rezygnują z odpowiedzi po wylosowaniu zestawu niż niestacjonarni -taka “nonszalancja" może być spowodowana na przykład świadomością posiadania większej ilości czasu do dyspozycji (wakacje), co skutkuje myśleniem o prawdziwym podejściu do egzaminu dopiero we wrześniu.
W ciągu ostatnich czterech lat nie zmieniałem wymagań i zestawów egzaminacyjnych -stąd możliwość porównania. Dzięki temu widać, że poziom osób studiujących nie tyle obniża się z roku na rok, tylko jest każdego roku inny, wyższy lub niższy. Owszem, obniżenie poziomu postępuje, ale chyba nie w takim stopniu, żeby już zacząć lamentować. Kolejne badanie będzie można przeprowadzić, gdy odejdą roczniki idące trybem jednolitych pięcioletnich studiów magisterskich i pozostanąwyłącz-nie studia licencjackie i uzupełniające.
dr hab. Grzegorz Igliński, prof. UWM
Centrum Egzaminacyjne Instytutu Goethego przy UWM w Olsztynie
zaprasza na następujące EGZAMINY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO:
• ZERTIFIKAT DEUTSCH -12.02.07. 18.06.07,18.09.07
• ZENTRALE MITTELSTUFENPRtjFUNG - 10.02.07. 16.06.07,
• ZENTRALE OBERSTUFENPR0FUNG - 10.02.07. 16.06.07,
oraz nowe atrakcyjne egzaminy:-FIT IN DEUTSCH 1 i 2
• START DEUTSCH 1 i 2
Egzaminy próbne już: 19.01.2007
ZAPISY na egzaminy właściwe na termin lutowy do 03.02.07 oraz egzamin próbny do 16.01.07:
UWM w Olsztynie - Centrum Nauk Humanistycznych (Kortowo) ul. Kurta Obitza 1, pok. 215 (II. piętro) 10-725 Olsztyn Tel. 0 507 275 817, 0508 294 870 (pn.-pt. w godz. 10.00-15.00) Dyżur pracownika Centrum:
Poniedziałki (od 08.01.07) w godz. 10.00-10.45 i 13.00-13.45 (II p., pok. 215)
Uwaga! Osoby z poza Olsztyna: Istnieje możliwość telefonicznego (łamowego), mailowego oraz pocztowego zapisania się na egzamin. WAŻNE: Pracownicy i studenci UWM - 5% zniżki na egzamin Bieżąca informacja: www.uwm.edu.pl/ceio oraz tel. 0 507 275 817, 0 508 294 870 (pn.-pt. 10.00-15.00)