3893820917

1.    Zamiłowanie i zainteresowanie pracą u pracownika, które można pogłębiać przez przydzielanie zadań zgodnych z kwalifikacjami i umiejętnościami. Jednak działalność zawodowa nie może opierać się jedynie na takiej motywacji, gdyż nie zakłada ona czynności nieciekawych i uciążliwych - elementu każdej pracy.

2.    Zaangażowanie w wykonywanie zadań - aktywne i twórcze działania pracownika.

3.    Utożsamianie się z instytucją przejawiające się w traktowaniu celów i wartości zakładu pracy jako swoich własnych.

4.    Przyswojone normy i zasady, gdzie źródłem motywacji jest zespół norm i zasad, przyswojonych w czasie kształtowania się osobowości pracownika i przekonanie, że są one społecznie akceptowane.

Motywacja zewnętrzna jest rozumiana jako to, co się robi dla lub na rzecz ludzi, aby ich motywować. Obejmuje ona takie nagrody jak podwyżki płac, pochwały i awanse ale, też kary, działania dyscyplinarne, wstrzymanie premii lub naganę. Najpowszechniej dostrzeganą motywacją warunkującą wykonywanie i jakość zadań jest motywacja ekonomiczna. O jakości wykonywanej pracy decydują trzy dalsze grupy potrzeb¹⁴:

-    potrzeby związane z samookreślaniem, samospełnieniem, wyznaczaniem własnej tożsamości,

-    potrzeby związane z utrzymaniem kontroli nad własną sytuacją poprzez dążenie do samodzielności i niezależności finansowej,

-    potrzeby związane z ochroną i urozmaicaniem poczucia własnej wartości, stawianie sobie wymagań i realizowanie ich, przez zdobywanie pozytywnej opinii o swojej pracy, zdobywanie przewagi nad innymi, możliwość kierowania ludźmi, przez zdobywanie przychylności otoczenia.

Wymienione potrzeby są „zewnętrzne” w stosunku do wykonywanej pracy. Sama praca nie ma większego znaczenia, ale ważne jest, że umożliwia zaspokajanie potrzeb ekonomicznych, że może wpływać na prestiż w grupie i pozycję w społeczeństwie.

Inny podział, w którym zawierają się ww. typy motywacji przyjmuje trzy zasadnicze rodzaje motywacji pracy wraz z określającymi je motywami, dla których pracownicy podejmują pracę i zaspokajają swoje potrzeby¹⁵:

1.    Motywacja ekonomiczna, gdzie najważniejszym motywem pracy jest pieniądz a wiodącym działaniem jest możliwość realizacji własnych celów i potrzeb ekonomicznych.

2.    Motywacja produkcyjna (pozaekonomiczna) zależna od materialnego środowiska pracy, procesów produkcyjnych, organizacyjnych pracy. Do motywów zaliczyć można tu: chęć pracy na ulepszonych urządzeniach technicznych, tworzenie odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, współudział reorganizacji techniczno-organizacyjnej zakładu.

¹⁴    Ibidem, s. 188-192.

¹⁵    H. Januszek, J. Sikora, Socjologia..., op.cit., s. 172.