4126968808

132 E. Hadasik, D. Kuc

drogą obróbki plastycznej oraz złej obrabialno-ści mechanicznej [2, 3]. Jednakże opracowanie nowych powłok, które mogą zabezpieczać stopy przed korozją, jak też nowych stopów i nowych technologii otrzymywania półwyrobów metodami odlewania oraz doskonalenia technologii kształtowania plastycznego, spowodowało ostatnio ponowny wzrost zainteresowania tymi materiałami. Istotnym było również opracowanie nowoczesnych technik wysokociśnieniowego odlewania kokilowego oraz nowatorskiej technologii wytwarzania taśm odlewanych [2-5]. Mimo otrzymywania bardziej korzystnych właściwości mechanicznych stopów kształtowanych plastycznie, w porównaniu do stopów odlewniczych, uprzednie trudności z ich obróbką oraz niepełne udokumentowanie relacji pomiędzy parametrami nowo opracowanych procesów, a właściwościami materiałów powoduje, że zainteresowanie nimi jest niewielkie i stanowi zaledwie 1 % rocznej produkcji magnezu na świecie [1]. Dlatego celem obecnej pracy jest określenie podatności do kształtowania plastycznego wybranych stopów magnezu, w szczególności określenie współzależności pomiędzy parametrami odkształcenia, a właściwościami mechanicznymi. Określone relacje zostały zweryfikowane w przemysłowych próbach kucia, walcowania i wyciskania.

2. STOPY MAGNEZU DO KSZTAŁTOWANIA PLASTYCZNEGO

Stopy Mg-Al-Zn

Najbardziej rozpowszechnione są stopy magnezu typu Mg-Al-Zn o składzie chemicznym pokazanym w tabeli 1. Wyróżnia się cztery podstawowe stopy: AZ31, AZ61 i AZ80. Stop AZ31 wykazuje stosunkowo niskie właściwości mechaniczne, ale jest spawalny i doskonale nadaje się do walcowania, tłoczenia oraz wyciskania. Z tego gatunku wytwarzane są blachy przeznaczone głównie na wytłoczki. Stopy AZ61 i AZ80 zawierają większą zawartość składników stopowych i wykazują korzystniejsze właściwości mechaniczne. Stop AZ61 jest spawalny, przerabiany plastycznie metodą wyciskania i kucia.

Processing costs by plastic forming methods and bad mechanical workability [2, 3], How-ever, a development of new coats capable of protecting the alloys from corrosion as well as new alloys and new technologies of achiev-ing semi-products by casting methods and an improvement of plastic forming technologies have caused recently a new growth of interest in these materials. The development of modern high-pressure die-casting techniąues and inno-vative cast strip production technologies [2-5] has been also essential. Despite morę advantageous mechanical properties of plasti-cally formed alloys that have been obtained in comparison with casting alloys, the farmer difficulties connected with their forming and the incomplete documentation concerning the relationships existing between the parame-ters ofnewly developed processes and the fea-tures of materials have caused that the interest in them is insignificant and the magnesium alloy production amounts only to 1% of the annual magnesium production in the world [1 ]. Therefore, the objective of this study is to determine susceptibility of selected magnesium alloys to plastic forming, in particular, to de-fine correlations between deformation parame-ters and mechanical properties. The deter-mined relationships were verified in the indus-trial forging, rolling and extrusion tests.

2. MAGNESIUM ALLOYS FOR PLASTIC

FORMING

Alloys Mg-Al-Zn

The magnesium alloys Mg-Al-Zn with the Chemical composition listed in Table 1 are the most popular ones. Four basie alloys AZ31, AZ61 and AZ80 are distinguished. The alloy AZ31 shows relatively Iow mechanical properties but it is weldable and perfectly suitable for rolling, stamping and extrusion. This grade is used to produce sheet metal designed mainly for drawpieces. The alloys AZ61 and AZ80 are characterised by a larger content of alloyed components and they show morę advantageous mechanical properties. The alloy AZ6I is weldable, plastically worked by extrusion and forging methods.