W pracy z klientem niepełnosprawnym należy pamiętać, że osoba doradzająca nie może narzucać gotowego rozwiązania klientowi. Proces oceny poziomu przystosowania, ocena możliwości wykorzystania posiadanego w danym momencie potencjału psychofizycznego ma doprowadzić do wypracowania realnych, praktycznych alternatyw dalszego postępowania. Zadaniem doradcy jest przeanalizowanie uzyskanych informacji i na ich podstawie przedstawienie kilku sposobów rozwiązania danego problemu - wyboru ścieżki postępowania. Należy pamiętać, że to klient sam powinien wybrać jedną z nich do realizacji. Musi on mieć świadomość mogących pojawić się trudności w osiągnięciu zamierzonego celu oraz wiedzieć o tym, że wybór danej drogi postępowania może przynieść znaczące zmiany w jego życiu i w życiu jego najbliższych.
Właściwa ocena możliwości zawodowych osoby niepełnosprawnej dokonuje się w oparciu o wspomniane wyżej źródła. Niemniej ważnym elementem procesu doradczego w tym zakresie powinna być również ocena wybranego stanowiska pracy w odniesieniu do możliwości, potrzeb i preferencji klienta oraz ocena możliwości adaptacji tego stanowiska do potrzeb klienta.
Cały proces wymaga umiejętności wnikliwej oceny, wykorzystania wyników badań, a także dobrego przepływu informacji i umiejętnej współpracy pomiędzy specjalistami z różnych dziedzin.
W bezpośredniej pracy z klientem z każdym rodzajem niepełnosprawności należy pamiętać, że:
- każdy człowiek ma mocne i słabe strony - staramy się bazować na mocnych stronach;
- należy kłaść nacisk na otwartość i partnerską współpracę. Motywujemy klientów do współpracy, wspólnie ustalając cele, priorytety, konkretne zadania;
- najważniejszą osobą jest klient, on sam decyduje, niczego nie ustalamy poza nim, tylko za jego zgodą współpracujemy z rodziną i najbliższym środowiskiem, z pracodawcami.
Na jakość współpracy z niepełnosprawnym klientem wpływają również między innymi następujące czynniki:
- miejsce spotkań i rozmów,
- sposób umawiania się na spotkania i czas poświęcany na nie,
- podmiotowe traktowanie klienta podczas spotkań,
- pozostawienie klientowi możliwości decydowania o własnych sprawach,
- umiejętne słuchanie,
- rzetelna wiedza o rynku pracy i rynku edukacyjnym,
- umiejętności w zakresie dokonywania właściwej oceny możliwości psychofizycznych klienta i jego preferencji.
Praca doradcza z osobą niepełnosprawną polega na ukierunkowaniu, urealnianiu możliwości zawodowych i innych możliwości życiowych. Doradca wskazuje, ale niczego nie narzuca. Klient niepełnosprawny powinien mieć świadomość, że nikt niczego za niego nie zrobi.
Projekt „DOBRY START" - szkolenia dla usługodawców osób niepełnosprawnych" linansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu PFRON